Praca opiekunki osób starszych to wiele wyzwań. Jednym z nich może być przenoszenie seniora. Sytuacja ta nie dotyczy wszystkich podopiecznych, ale może się zdarzyć, że osoba będąca pod naszą opieką nie będzie przemieszczała się samodzielnie.
Mobilność seniora zależy od jego stanu zdrowia, ogólnej kondycji i wagi. W starszym wieku bardzo dużo jest przypadków niepełnosprawności, a co za tym idzie, potrzebna może być pomoc w transferze seniora (na przykład na wózek, na łóżko, do wanny czy na toaletę).
W tym artykule postaramy się doradzić, jak podnosić osobę starszą i ograniczyć przy tym wysiłek opiekunki do niezbędnego minimum.
PODSTAWOWE ZASADY PRZENOSZENIA SENIORA
Podstawową zasadą przy przenoszeniu seniora jest zachowanie pełnego bezpieczeństwa. Mowa tu zarówno o bezpieczeństwie podopiecznego, jak i opiekunki. Trzeba pamiętać, by zachować ergonomię ruchu i korzystać z wszystkich ułatwień, jakie tylko są dostępne.
Kolejna z zasad to maksymalna możliwa współpraca ze strony podopiecznego. Oczywiście, nie zawsze jest ona możliwa. Jak podnosić osobę starszą bez jej wsparcia? Może się zdarzyć i tak, że z powodu różnych chorób lub gorszego samopoczucia podopieczny nie chce współpracować, stawia opór, a nawet bywa agresywny.
W takich sytuacjach, zanim zajmiemy się przenoszeniem seniora, powinniśmy spróbować go uspokoić i przekonać do współpracy. Jeśli to tylko możliwe, należy włączyć osobę starszą w proces przenoszenia. Będzie to dużym ułatwieniem dla obu stron i zwiększy bezpieczeństwo.
Podnoszenie seniora – jak zrobić to bezpiecznie i poprawnie technicznie?
Po pierwsze, przed rozpoczęciem przenoszenia seniora powinniśmy zdjąć biżuterię i te elementy garderoby, które mogą skaleczyć lub podrapać podopiecznego. Pamiętajmy również by do transferu założyć obuwie. Wykonywanie całego procesu na boso może grozić nadepnięciem na ostry przedmiot i niepożądanymi gwałtownymi ruchami, a nawet upadkiem.
Kolejnym ważnym elementem jest technika transferu. Trzeba koniecznie pamiętać o właściwej ergonomii ruchu. Ugięte kolana, kucnięcie zamiast pochylenia, właściwy chwyt. Ruch powinien być bezpieczny dla kręgosłupa.
Opiekun powinien uważać zarówno na właściwą postawę ciała podopiecznego, jak i swoją własną, wszak od jego sprawności zależy jakość opieki nad seniorem. Koniecznie należy więc przenoszenie zaczynać ustawiając się jak najbliżej podopiecznego. Ciężar seniora starajmy się rozłożyć równomiernie na obie strony ciała.
Nie powinniśmy też podnosić podopiecznego na prostych nogach i z wygiętymi w koci grzbiet plecami – wydaje się to prostsze, ale dla kręgosłupa jest wręcz zabójcze.
Koniecznie musimy również pamiętać o napiętych mięśniach brzucha, prostych plecach i ugiętych, ustawionych w lekkim rozkroku nogach. Wysunięcie jednej z nich do przodu może pomóc w zachowaniu większej równowagi i stabilności.
Pilnujmy także by w trakcie przenoszenia senior nie obejmował nas za szyję; może to istotnie zwiększyć ryzyko powstania urazów górnej części kręgosłupa.
Kilka zasad dotyczących metod podnoszenia osoby starszej:
- unikać podnoszenia podopiecznego w pozycji, kiedy on przytrzymuje się szyi,
- równomiernie obciążać kręgosłup (np. przy podnoszeniu utrzymywać postawę z rozstawionymi stopami, aby ciężar rozdzielał się na obie strony),
- unikać dźwigania przy równoczesnym skręcie kręgosłupa na boki,
- nie podnosić chorego przy nieugiętych kolanach; podczas podnoszenia należy używać raczej mięśni nóg, a nie mięśni górnej części ciała, nie schylać się tylko kucać,
- zmniejszać odległość pomiędzy osoba podnoszoną a opiekunem,
- nie należy wykonywać zbyt szybkich ruchów, szarpnięć,
- nie można pozostawać zbyt długo w pozycji stojącej.
SPRZĘT POMOCNY PRZY PRZENOSZENIU SENIORA
Oczywiście nie każde przeniesienie seniora jest przenoszeniem ręcznym, wymagającym wyłącznie pracy mięśni opiekunki. Oprócz własnej siły opiekunka może podnosić osobę starszą wykorzystując różnego rodzaju sprzęt.
Wlicza się w niego zarówno specjalistyczne, elektryczne przenośniki, podciągniki i i inne urządzenia, jak i pasy czy prześcieradła, wspomagające transfer ręczny.
Jeśli to tylko możliwe, warto wspomnieć rodzinie podopiecznego o konieczności wyposażenia mieszkania tak, by przemieszczanie i przenoszenie seniora było jak najłatwiejsze. W tym celu można zdemontować progi w drzwiach, zainstalować poręcze, uchwyty. W łazience przyda się antypoślizgowa mata i krzesełko kąpielowe. Innym zalecanym rozwiązaniem jest zastąpienie wanny brodzikiem z prysznicem.
Choć początki mogą wydawać się trudne, pamiętajmy, że z czasem nabierzemy wprawy, wypracujemy odpowiednią technikę. Wtedy wyzwania znikną, zamieniając się w codzienną rutynę.
Pomoc w poruszaniu się podopiecznego
Dla wielu opiekunek siła fizyczna, jaką trzeba mieć, opiekując się osobą starszą, a tym bardziej mężczyzną, jest sporym wyzwaniem. Seniorzy często ważą więcej i są wyżsi, dlatego pomoc przy wstawaniu z łóżka, przesiadaniu się, czy też chodzeniu może być uciążliwa.
Bez stosowania pomocnych technik przenoszenia opieka nad starszą osobą może być dla opiekunki w pewnym stopniu niebezpieczna. Przed podjęciem opieki należy ocenić własne możliwości i zastanowić się, czy takie czynności nie będą za ciężkie.
Jak podnosić osobę starszą w bezpieczny sposób? Zapraszamy do obejrzenia filmu z instruktażem na naszym kanale YouTube :
