Objawy alergii potrafią mocno utrudnić życie – wie to niemal każdy, który zmaga się z uczuleniem. Jednak u osób starszych alergia może być wręcz niebezpieczna. Często bowiem ma ona gwałtowny przebieg, a objawy są intensywniejsze. Dzieje się tak głównie ze względu na obecność chorób współistniejących, które dodatkowo mogą zaostrzyć objawy uczulenia. Dlatego tak ważna jest prawidłowa diagnoza oraz leczenie alergii u seniorów. Dziś dowiemy się o niej nieco więcej.
Rodzaje alergii u seniorów
Twój podopieczny ma objawy alergii i zastanawiasz się, co mogło go uczulić? Poniższa ściąga pomoże Ci w ustaleniu potencjalnych alergenów. Alergie dzielimy na cztery rodzaje:
Wziewną – alergeny dostają się do organizmu przez drogi oddechowe. Winowajcami są tutaj zazwyczaj pyłki roślin, ale też kurz, pleśń, roztocza czy sierść zwierząt. Chory skarży się na uciążliwy, wodnisty katar, łzawienie z oczu, suchy, męczący kaszel i ból gardła. Zatkany nos może również prowadzić do wystąpienia alergicznego zapalenia zatok. Zdarzają się również nietypowe objawy alergii wziewnej związane z układem nerwowym. Senior może odczuwać ból głowy, zmęczenie, problemy z zasypianiem (a w dzień z koncentracją) oraz rozdrażnienie.
Kontaktową – dochodzi do niej na skutek bezpośredniego kontaktu skóry z alergenem. Gdy występuje nadwrażliwość na dany składnik chemiczny, skóra reaguje zaczerwienieniem, obrzękiem czy wysypką. Alergenami mogą być sztuczne substancje obecne chociażby w kosmetykach, na tkaninach albo przedmiotach. W wieku podeszłym częstą alergią kontaktową jest uczulenie na pampersy i pieluchomajtki. Skóra reaguje bolesną, a czasem swędzącą wysypką.
Pokarmową – do reakcji alergicznej dochodzi po spożyciu uczulającego produktu. Objawy to przede wszystkim problemy gastryczne, ale też skórne. W niektórych przypadkach mogą pojawić się także symptomy na tle neurologicznym.
Iniekcyjną – można ją zaobserwować po podaniu środków leczniczych zawierających uczulającą substancję. Jest zwana również alergią polekową i objawia się w postaci wysypki na skórze. Jeśli zostanie szybko zauważona i leczona, powinna zniknąć w ciągu kilku dni.
Najczęstsze objawy i przyczyny alergii
Powodem alergii u osób starszych najczęściej jest osłabienie układu odpornościowego. Odpowiada ono nie tylko za choroby, ale też właśnie za uczulenia. Osłabiony organizm stwierdza, że to, co dociera do niego z zewnątrz – pyłki, wilgoć, światło słoneczne, dotyk syntetycznego materiału – jest zagrożeniem. Uruchamia więc procedury obronne, takie jak kichanie, kaszel, wysypka, nudności. Wszystko po to, aby „wyrzucić nieproszonego gościa”. Czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia alergii mogą być też przyjmowane przez podopiecznego leki. Osoby starsze często cierpią na różnego rodzaju schorzenia i na każde z nich przyjmują odmienne lekarstwa. To osłabia odporność organizmu, który może stać się bardziej podatny na alergię polekową. Nie mniej niebezpieczna jest alergia pokarmowa. W ostatnich latach jest coraz lepiej rozpoznawalna, ale mimo wszystko trudna w leczeniu. Powodem jest nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna w jelitach – tak samo, jak w opisywanym wcześniej przypadku, organizm chce pozbyć się uczulającego produktu.
Na jakie symptomy zwrócić uwagę? Przede wszystkim należy pamiętać, że alergia u osób starszych objawia się bardzo podobnie, jak w przypadku młodszych ludzi. W zależności od typu uczulenia mogą to być:
- wodnisty katar,
- przekrwienie błon śluzowych w nosie,
- łzawienie i swędzenie oczu,
- przewlekły, suchy kaszel,
- duszności, „świszczący” oddech,
- ból gardła, uczucie drapania w gardle,
- opuchlizna języka, warg i twarzy,
- wysypka i świąd skóry,
- nudności, wymioty, uczucie ciężkości w żołądku, biegunki.
W niektórych przypadkach obserwuje się zaostrzone objawy zwane wstrząsem anafilaktycznym. Jest to sytuacja bezpośrednio zagrażająca życiu, dlatego uważnie obserwuj podopiecznego i w razie potrzeby natychmiast zareaguj.
Alergia u seniora – co może zrobić opiekunka
Jak leczyć alergię u osoby starszej? Najważniejsza jest prawidłowa diagnoza, która w przypadku seniorów bywa trudna. Objawy alergii często bowiem do złudzenia przypominają symptomy przewlekłych chorób. A gdy już podopieczny zostanie zdiagnozowany, musi regularnie przyjmować przepisane przez lekarza leki. Często jednak osoby starsze zapominają o braniu lekarstw, nie są w stanie same pójść na wizytę kontrolną czy do apteki. Wtedy nieoceniona okazuje się pomoc opiekunki. To ona umawia seniora do lekarza i zawozi go do przychodni, wykupuje leki na alergię i pilnuje, by podopieczny je zażywał. A jeżeli senior ma uczulenie na pyłki roślin, dodatkowo prowadzi kalendarz alergika. Jednak to codzienna opieka i wszystkie drobne działania, które podejmuje opiekunka, sprawia, że alergia staje się dla osoby starszej mniej uciążliwa.
Co zatem możesz zrobić, oczywiście poza przypominaniem o zażywaniu lekarstw? Przede wszystkim przystosować otoczenie i codzienność seniora tak, by miał jak najmniej styczności z alergenami. Jeśli podopieczny ma alergię na leki, poproś lekarza o zamienniki. W przypadku alergii pokarmowej zmodyfikuj codzienne menu (na przykład z pomocą dietetyka). Jeżeli senior jest uczulony na kurz i roztocza, często sprzątaj mieszkanie. Możesz też zaproponować rodzinie seniora zainwestowanie w filtry powietrza. Uzupełnij podstawową apteczkę o leki przeciwhistaminowe, wapno w tabletkach, maści i żele łagodzące, inhalacje. I przede wszystkim poinformuj rodzinę podopiecznego o tym, że ich bliski ma alergię – zwłaszcza jeśli może wystąpić wstrząs anafilaktyczny. W ten sposób będą wiedzieć, jak zareagować w razie potrzeby.