Grzybica to uciążliwa, podstępna choroba. Często pojawia się niespodziewanie, a jej objawy wyglądają dość niewinnie. Senior zaczyna skarżyć się na swędzenie skóry, więc opiekunka sądzi, że problem leży w suchym naskórku. Niestety, gdy w grę wchodzi grzybica, zwykłe kremy nawilżające nie pomogą. Pisaliśmy już o tym, jak leczyć grzybicę. Dziś poznasz jej rodzaje, przyczyny i sposoby zapobiegania zakażeniu – zarówno u podopiecznego, jak i u Ciebie. Zapraszamy!
Przyczyny grzybicy i jej charakter
Grzybica jest wysoce zakaźną chorobą, wywoływaną przez chorobotwórcze grzyby – dermatofity i drożdżaki. Dermatofity wywołują tak zwane grzybice właściwe, atakujące naskórek, paznokcie i włosy. Każde zakażenie może wyglądać inaczej, a objawy mogą być różnie nasilone. Mają jednak one pewien punkt wspólny, a mianowicie uporczywy świąd i złuszczanie naskórka. Niekiedy występują też bolesne krostki i pęknięcia naskórka. U osób starszych zakażenie obejmuje zwykle zewnętrzną warstwę skóry, ale choroba może zaatakować także paznokcie u dłoni bądź stóp. Dlaczego akurat tam? Grzyby najczęściej atakują uszkodzony naskórek. Zdarza się, że te uszkodzenia są tak małe, iż właściwie nie widać ich gołym okiem. A wiadomo, że łatwo jest zbagatelizować niewielkie zadrapanie, które nie daje właściwie żadnych objawów. Warto też wspomnieć o zakażeniach na skutek wdychania unoszących się w powietrzu zarodników grzyba – to może skutkować grzybicą narządów wewnętrznych. Może ona dotknąć zwłaszcza osoby z obniżoną odpornością, na przykład chorujące na nowotwory.
Do przyczyn występowania grzybicy zalicza się przede wszystkim środowisko, w jakim przebywamy. Doskonałym przykładem są współczesne łazienki, zazwyczaj bez okna czy prawidłowej wentylacji. Ciepło, ciemność i wilgoć sprzyjają namnażaniu się grzybów. W efekcie nawet we własnej łazience nietrudno zarazić się grzybicą. Dlatego opiekunka pracująca w Niemczech powinna upewniać się, że każde pomieszczenie w domu jest codziennie wietrzone. Nie zamykaj też całkowicie drzwi do łazienki: niech para wodna powstała po kąpieli rozejdzie się poza nią. O grzybicę nietrudno też na publicznych basenach, w siłowniach, w saunach. Zarazić się można również poprzez noszenie pożyczonego lub nawet niewygodnego obuwia, które uciska i ociera stopę. Inne czynniki to odporność seniora – cukrzyca, astma, antybiotykoterapie czy niedobór witamin zwiększają ryzyko grzybicy. Znaczenie ma otyłość, przewlekły stres, oparzenia i uszkodzenia skóry. Nawet niedosuszone ubranie czy obuwie mogą skutkować rozwojem choroby.
Rodzaje grzybicy u seniorów
Osoby starsze mogą cierpieć na różne rodzaje grzybicy. Każdy z nich charakteryzuje się innymi objawami, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę. Oto najczęstsze postacie tego schorzenia:
- Grzybica stóp – występuje aż u 20% pacjentów, którzy przychodzą do lekarza dermatologa z podejrzeniem grzybicy. Można wyróżnić grzybicę międzypalcową (skóra między palcami jest zaczerwieniona, swędzi i pęka), złuszczającą (naskórek silnie się łuszczy), a także potnicową (na skórze pojawiają się pęcherzyki).
- Grzybica paznokci – również bardzo powszechna; diagnozuje się ją w 40% przypadków chorób paznokci. Może wystąpić zarówno na dłoniach, jak i na stopach, częściej jednak można ją zauważyć na tych ostatnich. Objawem choroby jest matowa, białożółta płytka paznokcia, łatwo ulegająca kruszeniu i rozwarstwieniu.
- Grzybica pachwin – występuje głównie u mężczyzn. Problemem jest tutaj wzmożone pocenie, zwłaszcza latem lub na skutek noszenia obcisłej bielizny ze sztucznych włókien. Symptomem jest silne zaczerwienienie, a także grudki, krostki i pęcherzyki.
- Zakażenie skóry owłosionej – objawia się łuszczeniem skóry pod włosami, a nierzadko też łamaniem się włosów.
- Łupież pstry – wskutek choroby na skórze pojawiają się nieregularne, różowe lub brunatno-żółte plamy. Są dość duże i obejmują nie tylko skórę na głowie, ale też na klatce piersiowej, plecach i rękach.
Grzybica – jak chronić seniora i siebie?
Jeśli Twój podopieczny zmaga się z grzybicą, należy przede wszystkim zadbać o higienę. Pamiętaj, że grzybica jest chorobą bardzo zaraźliwą i nietrudno „przejąć” ją od chorego. Warto zatem przestrzegać kilku zasad, które pomogą uniknąć zakażenia:
- Podczas pracy z podopiecznym noś jednorazowe rękawiczki.
- Samo mycie naczyń i sztućców po posiłku nie wystarczy – wyparzaj je dodatkowo wrzątkiem.
- Regularnie i dokładnie sprzątaj łazienkę oraz toaletę. Do czyszczenia używaj środków bakteriobójczych – to pomoże pozbyć się ewentualnych zarodników.
- Używaj własnych ścierek i ręczników.
- Umyj ręce po każdej czynności, która wymaga kontaktu ze skórą osoby starszej.
- Codziennie wietrz mieszkanie i dbaj o to, by wpadały do niego promienie słońca.
- Upewnij się, że podłogi, po których chodzi senior, są czyste. Zachęć go, by zamiast chodzić na boso, używał skarpet lub pantofli.
- Ogranicz cukier w diecie swojej i podopiecznego (grzyby namnażają się w słodkim środowisku).
- W miarę możliwości nie używaj wielorazowych gąbek i myjek.
Jeśli zauważysz u swojego podopiecznego objawy grzybicy, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Szybkie rozpoznanie choroby może znacznie skrócić czas leczenia. Grzybica skóry wymaga wizyty u dermatologa, który zaleci odpowiednie leczenie. W zależności od rodzaju grzybicy leczenie może polegać na smarowaniu zmienionych chorobowo miejsc maścią albo na przyjmowaniu leków doustnie. Pamiętaj, że nosicielem grzybicy może być każdy z nas – jeżeli więc widzisz u siebie symptomy choroby, również zgłoś się do lekarza.