Zdrowy, zbilansowany oraz odpowiedni sposób żywienia ma ogromne znaczenie w zapobieganiu i leczeniu chorób wątroby u osób starszych. Długotrwałe nieprawidłowe odżywianie, nadużywanie leków, alkoholu czy permanentny stres mogą doprowadzić do wielu zaburzeń. W leczeniu schorzeń związanych z zaburzeniem pracy wątroby pomoże prawidłowa dieta wątrobowa. Opiekując się osobą starszą, której ten problem dotyczy, powinniśmy wiedzieć, jak pomóc seniorowi utrzymać prawidłową dietę wątrobową.
Rola wątroby a zdrowie seniora
Podstawowa wiedza na temat chorób wieku podeszłego z pewnością pomoże w pracy związanej z opieką seniora. Pracę opiekunki ułatwi też świadomość tego, jak pomóc osobie starszej, która musi trzymać się diety wątrobowej oraz jaką funkcję pełni ten narząd w naszym organizmie.
Osoba sprawująca opiekę nad seniorem powinna wiedzieć, że organizm osoby starszej narażony jest na wiele zmian. Z upływem lat wiele procesów fizjologicznych spowalnia. Starsze osoby każdego dnia przyjmują dużo leków, a to niekorzystnie wpływa na ich apetyt. Często zdarza się, że nie czują oni głodu, co z kolei wpływa na znaczny spadek masy wątroby. Taki stan może doprowadzić do różnych zaburzeń jej czynności.
Wątroba jest bardzo ważnym i wyjątkowym narządem, który odgrywa kluczową rolę w wielu procesach żywieniowych. Jej głównym zadaniem jest usuwanie z organizmu starszej osoby wszelkich nieczystości, czyli zawartych w żywności toksyn, metali ciężkich, pozostałości po lekach. Dlatego jej nieprawidłowe funkcjonowanie wpływa bardzo negatywnie na ogólny stan zdrowia podopiecznego. Odpowiednia dieta wątrobowa pomoże w utrzymaniu prawidłowej równowagi w organizmie seniora.
Co to jest dieta wątrobowa?
Aby prawidłowo zadbać o zdrowie podopiecznego oraz uniknąć wielu chorób wieku starczego, opiekunka osoby starszej powinna w pierwszej kolejności wprowadzić prawidłowe nawyki żywieniowe. Wiedza na temat diety wątrobowej oraz produktów z nią związanych jest w tym przypadku niezbędna.
Lekka dieta wątrobowa ma na celu przede wszystkim dostarczenie do organizmu starszej osoby składników odżywczych niezbędnych do regeneracji komórek wątroby oraz wyrównania występujących niedoborów. Jest to jadłospis, który powinien zawierać produkty lekkostrawne z niewielką ilością tłuszczu. Dietę na chorą wątrobę stosuje się w profilaktyce różnych schorzeń związanych z tym narządem. Zawsze jest to odmiana diety łatwostrawnej z ograniczeniem tłuszczu. Jej skład zależy w dużej mierze od stanu chorego i wydolności wątroby. Zawsze powinna jednak być lekkostrawna i ograniczać spożycie tłuszczu – wówczas organizm, a szczególnie wątroba, nie będzie tak obciążony podczas trawienia i otrzyma wszystko to, co jest osobie starszej potrzebne do prawidłowego funkcjonowania.
Zasady stosowania diety wątrobowej
Istnieje kilka zasad, których należy przestrzegać w przypadku prawidłowego stosowania diety wątrobowej. Stosowanie ich w codziennym życiu pomoże opiekunce zadbać o prawidłowe zdrowie seniora. Dotyczą one również sposobów przyrządzania potraw.
Dieta wątrobowa, co można jeść – zasady ogólne:
- Zaleca się przyrządzanie od 5 do 6 mniejszych posiłków każdego dnia, co pozwoli odciążyć wątrobę i spowolni tempo jej pracy.
- Posiłki powinny być podawane podopiecznemu w regularnych odstępach czasu – mniej więcej co 2-3 godziny. Przy czym śniadanie do godziny po przebudzeniu a kolacja 2-3 godziny przed snem.
- Pamiętajmy, że posiłki muszą być przygotowane ze świeżych produktów, niewskazane jest jedzenie odgrzewanych dań.
- Osoba starsza powinna jeść spokojnie oraz powoli, co uchroni ją od przejadania się.
- Należy pamiętać o odpowiedniej ilości kalorii, dopasowanej do stanu odżywienia osoby starszej. Konieczna będzie prawidłowa kaloryczność posiłków dla osób niedożywionych, dla osób z otyłością lub z prawidłową masą ciała).
- W diecie wątrobowej i produktach trzeba unikać żywności wysoko przetworzonej, z dużą ilością barwników i konserwantów.
- Bardzo ważne jest, aby stosować niewielkie ilości dobrych tłuszczów roślinnych (olej rzepakowy, oliwa) do sałatek i surówek.
- Konieczne jest dostarczenie odpowiedniej ilości białka, które sprzyja regeneracji komórek wątroby (chude mięso, nabiał oraz ryby, które są istotnym elementem diety wątrobowej). Szczególnie ważne jest spożycie takich, które zawierają korzystne dla wątroby tłuszcze z grupy omega-3, obniżające stężenie szkodliwych trójglicerydów.
- W diecie na wątrobę opiekunka powinna ograniczyć podawanie węglowodanów prostych, takich jak słodycze (można je zastąpić owocami).
- Senior powinien wypijać codziennie ok. 2 l płynów.
- Dieta wątrobowa a przyprawy: unikać ostrych przypraw oraz produktów, które powodują wzdęcia.
- Bardzo istotne jest, aby wykluczyć z diety na wątrobę alkohol, mocną kawę oraz herbatę.
- Istotna jest również aktywność fizyczna osoby starszej. Opiekunka powinna zadbać o to, aby podopieczny był aktywny w ciągu dnia, wykonywał proste ćwiczenia lub chodził na spacery.
- Dieta wątrobowa a pieczywo – senior powinien spożywać pieczywo pszenne i żytnie.
Stosowanie tych kilku zasad pomoże osobie starszej utrzymać prawidłową dietę wątrobową. Jeśli będą one wprowadzane w odpowiedni sposób i przestrzegane każdego dnia, to opieka nad osobą ze schorzeniami wątroby nie będzie zbyt wymagająca.