Starsze osoby często cierpią z powodu samotności. Nierzadko czują się wyobcowani, pomijani czy nawet zapomniani. W ich otoczeniu jest coraz mniej bliskich i przyjaciół, a oni nie mają z kim się spotkać i porozmawiać. Dlatego nierzadko zdarza się, że to w opiekunce widzą powiernika oraz towarzysza rozmów. Dzięki Tobie senior ma szansę poczuć się akceptowany, wysłuchany i zrozumiany. Opieka nad osobą starszą jest więc nie tylko zawodem, ale i misją. Jak ją wypełnić? Rozmawiając ze swoim podopiecznym.
Rozmowa z seniorem ma szczególne znaczenie
Praca w opiece nad osobą starszą w Niemczech to szerokie pojęcie. Obejmuje ono nie tylko obowiązki pielęgnacyjne i higieniczne względem seniora czy prowadzenie domu. Wiąże się ono przede wszystkim ze spędzaniem czasu z podopiecznym. Wielu osobom, na przykład chorym i cierpiącym, wystarczy sama obecność drugiego człowieka i poczucie, że opiekunka jest obok i ich wspiera. Inni za to uwielbiają prowadzić długie rozmowy, dyskutować, wspominać dawne czasy. Warto jednak unikać drażliwych albo trudnych tematów, niezależnie od tego, jak dobrze Ci się rozmawia z podopiecznym. Mogą one sprawić seniorowi przykrość, zasmucać go czy denerwować albo nawet budzić złe wspomnienia. Jeśli zaobserwujesz pogorszenie nastroju osoby starszej, zapytaj ją, czy chce na ten temat rozmawiać. Jeżeli nie – skieruj rozmowę na coś innego.
Opieka nad osobą starszą: jak prowadzić rozmowę
Dlaczego rozmowa jest tak ważna w pracy opiekunki? Odpowiedź jest prosta: pozwala budować pozytywne relacje z drugim człowiekiem. Na dodatek dobrze wpływa na atmosferę w domu – wiadomo, że za ścianą jest ktoś, do kogo można się odezwać i przedyskutować jakąś ciekawą sprawę. A jeśli senior niechętnie podejmuje rozmowę, aktywizuj go: zadawaj mu pytania, czynnie słuchaj i pozwalaj mu się wypowiedzieć. Nie zapominaj też, że siła i chęć do rozmów zależy też od stanu zdrowia podopiecznego. Osoba starsza nie zawsze jest w stanie mówić płynnie czy ubierać myśli w słowa. Czasem jest to kwestia wieku, innym razem chorób, na które cierpi senior. Może się zdarzać, że zapomni istotne fakty czy pomyli się w czymś oczywistym. Nie zawsze też dialekt, którym osoba starsza się posługuje, jest zrozumiały dla opiekunki.
Co zatem możesz zrobić? Wykazać się spokojem i cierpliwością. Nie zmuszaj podopiecznego do mówienia, ale też sama się nie zniechęcaj. Nawet w przypadku osób chorych na demencję rozmowa ma duży sens. Pozwala ona ćwiczyć mózg i stymulować funkcje językowe. W chorobach otępiennych spada zdolność zapamiętywania i uczenia się, dlatego wciąganie seniora w rozmowę to dobre ćwiczenie pamięci. Niestety, zdarza się, że chorzy mają zaburzenia pamięci krótkotrwałej, co przekłada się na niemożność prowadzenia dialogu, a opieka nad osobą starszą jest utrudniona. Jeśli umiesz dopasować treść i formę wypowiedzi do stanu zdrowia seniora, to już połowa sukcesu. Potrzebne będzie też szczególnego rodzaju wyczucie i dyplomacja, ułatwiające rozmowę z chorym na demencję.
Tematy do rozmów z seniorem
Wciąż zastanawiasz się, jak nawiązać rozmowę ze swoim podopiecznym? Oto kilka ciekawych tematów, które na pewno skłonią osobę starszą do podjęcia dialogu.
Zdrowie
Rozmowa o aktualnym stanie zdrowia zawsze spotka się z aprobatą. Seniorzy cieszą się, kiedy widzą, że opiekunka troszczy się o ich zdrowie i samopoczucie. Na dodatek te informacje mogą być bardzo cenne dla Ciebie. Podopieczny źle spał? A może czuje się niewyraźnie? To znak, że trzeba obserwować go i w razie konieczności zmienić nieco plan dnia. Warto zapamiętać dolegliwości, które zgłasza senior. Mogą okazać się przydatne w późniejszej rozmowie z lekarzem i pomogą właściwie zareagować w razie potrzeby.
Codzienne sprawy
Osoby starsze kochają rutynę, a powtarzające się działania dają im poczucie bezpieczeństwa. Może się wydawać, że każdy dzień seniora wygląda tak samo i nie ma o czym rozmawiać – nic bardziej mylnego! Nawet jeśli kolejny dzień z rzędu idziemy na spacer po obiedzie, warto podjąć rozmowę o tym, co można zobaczyć po drodze. Dobrym pomysłem jest też opowiedzenie, jak będzie tego konkretnego dnia wyglądała opieka nad osobą starszą. Rano, przy śniadaniu, nakreśl seniorowi plan dnia, powiedz o zakupach, wizycie u lekarza czy odwiedzinach dzieci. Zapytaj, czy zaplanowane na dziś menu jest w porządku. To da osobie starszej poczucie sprawczości i kontroli nad rzeczywistością.
Historie z młodości
Jeżeli Twój podopieczny lubi wspominać stare dobre czasy, zachęć go do tego. Przegląda album? Zapytaj o osoby widoczne na zdjęciach. Możesz też nawiązać do fotografii stojących na półkach. Dla Ciebie będzie to okazja do dowiedzenia się czegoś o rodzinie seniora, a dla niego doskonałe ćwiczenie pamięci.
Niemieckie tradycje
Mieszkanie ze starszą osobą nieodłącznie wiąże się z respektowaniem jej zwyczajów. Wiele z nich jest powiązanych z tradycjami zupełnie odmiennymi od naszych. Poproś więc seniora, żeby opowiedział Ci o tradycjach kultywowanych w jego domu. W ramach rewanżu możesz wspomnieć o polskiej kulturze i zwyczajach. Kto wie, może okaże się, że wcale tak wiele was nie różni?
Opinie i hobby
Starsze osoby lubią rozmawiać o tym, co ich interesuje. Być może senior obejrzał ostatnio dobry film? Poproś go, żeby powiedział, co mu się w nim podobało. Zachęcaj też podopiecznego do rozmowy o tym, co robił w ciągu dnia. Może ma pasję, o której Ci jeszcze nie mówił, a którą porzucił przed laty? Wiele osób w podeszłym wieku prowadziło kiedyś bardzo ciekawe życie. Warto zapytać o to seniora, ale też dowiedzieć się, co aktualnie go interesuje. Lubi chodzić na spacery, grać w gry planszowe, słuchać muzyki? Zaproponuj, żeby pokazał Ci swoje hobby, a z pewnością się ucieszy.
Nie przejmuj się, jeśli osoba starsza gubi wątek rozmowy czy wraca wielokrotnie do tego samego tematu. Często jest to spowodowane wiekiem lub chorobą. Dla seniora znaczenie ma przede wszystkim kontakt z drugim człowiekiem i możliwość wygadania się. Temat nie jest tak istotny, jak sama rozmowa. Możecie mówić nawet o pogodzie za oknem – najważniejsze jest zaangażowanie.