W swojej codziennej pracy opiekunka musi stawiać czoła różnym zadaniom, często niezbyt przyjemnym. Wiąże się to ściśle ze specyfiką zawodu. Opieka seniora jest wymagana głównie wtedy, gdy ten sam nie radzi sobie z życiem codziennym i należy mu w nim pomóc.
W pełni sprawna osoba starsza raczej funkcjonuje tylko z pomocą najbliższych. Opiekunka może się zatem spodziewać, że jej podopieczny będzie borykał się z chorobami. Do tych, które spotyka się najczęściej zalicza się demencję, chorobę Parkinsona, chorobę Alzheimera czy nowotwory. Wraz z wiekiem rośnie też ryzyko udaru. Jego rozpoznanie i natychmiastowa reakcja bardzo często oznaczają życie lub śmierć dla seniora.
Co to jest udar mózgu?
Według definicji WHO (czyli Światowej Organizacji Zdrowia) z 1983 roku, udar to „zespół kliniczny charakteryzujący się nagłym pojawieniem się ogniskowych lub globalnych zaburzeń czynności mózgowia, które jeżeli nie doprowadzą wcześniej do zgonu – utrzymują się dłużej niż 24 godziny i nie mają innej przyczyny niż naczyniowa”. Udar może być niedokrwienny bądź krwotoczny, przy czym te pierwsze stanowią około 80% przypadków.
Wyróżnia się jego trzy postacie kliniczne:
- przejściowy atak niedokrwienny mózgu, gdzie objawy trwają od kilku minut do kilku godzin – ale maksymalnie do 24h,
- odwracalne niedokrwienie mózgu, objawy utrzymują się powyżej doby lecz ustępują przed upływem 21 dni,
- dokonany udar niedokrwienny (następuje trwałe zaburzenie funkcji mózgu).
Udary krwotoczne to krwotoki podpajęczynówkowe lub śródmózgowe i stanowią 20% wszystkich udarów.
Udary mózgu to trzeci najczęstszy powód zgonu po chorobach serca i nowotworach. Co prawda tendencje śmiertelności są spadkowe, więc coraz więcej osób przeżywa wystąpienie udaru, ale wciąż jeszcze kraje Europejskie pozostają w tyle za USA. Warto jednak dodać, że w Niemczech współczynnik zapadalności jest jednym z najniższych na naszym kontynencie (niski jest też we Włoszech, wysoki zaś w Finlandii, Rosji i na Litwie). Jednocześnie jest pierwszym powodem niepełnosprawności osób po czterdziestym roku życia. I to takiej niepełnosprawności, która wyklucza z życia społecznego.
Jakie są objawy udaru?
To, jak rozpoznać udar mózgu, jest cenną wiedzą nie tylko dla opiekunki osób starszych. Według statystyk choćby w naszym kraju raz na osiem minut spotyka on jedną osobę.
Objawy udaru to:
- Usta wykrzywione,
- Dłoń opadnięta,
- Artykulacja utrudniona,
- Rozmazane widzenie
By sprawdzić, czy ktoś ma udar warto kazać jej:
- Uśmiechnąć się (podnosi się wówczas połowa ust co oznacza, że druga część twarzy uległa porażeniu)
- Podnieść ręce nad głowę (jeśli możliwe jest to w przypadku tylko jednej z nich, prawdopodobnie połowę ciała objął niedowład)
- Powtórzyć jakieś zdanie (gdy mowa nie jest wyraźna albo wręcz niemożliwa, należy niezwłocznie wezwać pomoc).
Jeśli udar wystąpi, naszym zadaniem jest by jak najszybciej wezwać pomoc medyczną!
Jak zapobiegać wystąpieniu udaru?
Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę, że udarom sprzyja otyłość lub spora nadwaga, a także palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu. By zapobiec udarom warto więc prowadzić zdrowy tryb życia. Odpowiednia dieta, aktywność fizyczna oraz odstawienie używek są niezbędne. Również w opiece seniora odpowiednia dieta i spacery są w ramach profilaktyki wręcz niezbędne.