Praca opiekunki osoby starszej w Niemczech to nie tylko wyzwanie fizyczne, ale przede wszystkim emocjonalne i psychiczne. Każda sztela to nowi ludzie, inne zasady, oczekiwania i… potencjalne źródła konfliktów. W tym artykule przyjrzymy się najczęstszym problemom, z jakimi borykają się opiekunki oraz poznamy sposoby ich rozwiązywania. Postawimy sobie też pytanie: jak agencja opieki może pomóc, gdy konflikt narasta? Zapraszamy do lektury!
Źródła konfliktów, czyli co boli opiekunki w Niemczech
Problemem, o którym nierzadko wspominają opiekunki, są różnice między treścią ogłoszenia a stanem rzeczywistym. Wielu z nich zdarzyło się przyjechać na sztelę, gdzie zakres obowiązków znacząco różnił się od opisanego w umowie. Zamiast towarzystwa i drobnej pomocy w domu czekało je sprzątanie całego gospodarstwa, nocne wstawanie czy opieka nad dwoma osobami. Opiekunki pracujące w Niemczech skarżą się też na brak prywatności i przestrzeni osobistej. Dobre agencje współpracują tylko z rodzinami (zarówno polskimi, jak i niemieckimi), które mogą zapewnić opiekunce osobny pokój. Czasami jednak zdarza się, że z różnych powodów dzielą one lokum z podopiecznym – co często rodzi konflikt – albo śpią w miejscu, w którym nie można swobodnie odpocząć. Niekiedy opiekunka nie ma możliwości spędzenia czasu wolnego poza domem, co prowadzi do frustracji i przemęczenia.
Kolejny problem to trudne relacje z bliskimi seniora. Rodzina podopiecznego potrafi być wymagająca, kontrolująca lub nawet niesprawiedliwa w ocenie pracy opiekunki w Niemczech. Bywa też, że członkowie rodziny nie uznają jej wykształcenia czy doświadczenia, co skutkuje złym traktowaniem, ignorowaniem potrzeb czy wytykaniem błędów. Nie pomaga tutaj bariera językowa i kulturowa. Często rodzi ona tak duże różnice między stronami, że zarówno opiekunce, jak i rodzinie podopiecznego trudno jest się nawzajem zrozumieć. Żadne z nich nie jest w stanie jasno zakomunikować swoich potrzeb albo właściwie odczytać zamiarów drugiej strony.
Konflikt na szteli i sposoby radzenia sobie z nim
Gdy do głosu dochodzą emocje, opiekunce trudno jest „na chłodno” ocenić sytuację. Postaraj się jednak zachować spokój i wprowadzić w życie kilka poniższych zasad.
- Kontroluj swoje emocje – impulsywne reakcje mogą jedynie zaostrzyć konflikt. Zachowuj się profesjonalnie, niezależnie od tego, jakie zachowania przejawia druga strona. Spokojna rozmowa często przynosi lepsze rezultaty niż podniesiony ton głosu.
- Rozmawiaj konstruktywnie – jasno, ale grzecznie przedstaw swoje stanowisko. Jeśli czujesz się niepewnie, przygotuj się do tej rozmowy wcześniej. Wypisz na kartce punkty, które są dla Ciebie problematyczne, wskaż konkretne sytuacje budzące Twój niepokój. Przykład: „Zauważyłam, że często proszą mnie Państwo o sprzątanie całego domu. Chciałabym przypomnieć, że moja umowa dotyczy opieki nad seniorką. Czy możemy ustalić, które zadania są naprawdę konieczne?”
- Dokumentuj napotkane problemy – jeśli konflikt się zaostrza, dobrze jest notować najważniejsze wydarzenia: daty, sytuacje, zachowania, rozmowy. Taka dokumentacja może okazać się przydatna, gdy trzeba będzie zgłosić sprawę do agencji.
- Znaj treść umowy i miej na uwadze swoje prawa – każda opiekunka powinna dokładnie znać swoją umowę – zakres obowiązków, czas pracy, dni wolne. Pozwala to lepiej bronić swoich praw. Warto również na bieżąco orientować się w niemieckich przepisach dotyczących opieki.
Bez względu na to, jaką przyczynę miał konflikt, obie jego strony zasługują na szacunek. Pamiętaj więc, by kontrolować swoje emocje. Złość, frustracja czy gniew są tu w pełni zrozumiałe, ale mogą utrudnić dojście do porozumienia. Unikaj złośliwości czy wygłaszania nieprzyjemnych uwag. Zadaj sobie pytanie: czy sama chciałabym usłyszeć takie słowa? Skup się za to na konkretnych argumentach i staraj się być obiektywna. Przedstaw swój punkt widzenia i pozwól na to samo rodzinie oraz seniorowi. Pamiętaj: jeśli w grę wchodzi na przykład dobro podopiecznego, nie zawsze warto upierać się przy swoim zdaniu.
A co zrobić, gdy mimo chęci z Twojej strony nie możecie się porozumieć? Zastanów się, czy pracodawcy również chcą rozwiązania konfliktu. Czasem próby nawiązania dialogu spotykają się z oporem, a opiekunka czuje, że jej zdanie nie jest brane pod uwagę. Wtedy dobrze jest przeprowadzić tak zwaną „rozmowę oczyszczającą”. Szczere, uprzejme wyrażenie swojego zdania potrafi zdziałać więcej, niż zamiatanie urazów pod dywan.
Praca w opiece w Niemczech – jak zapobiegać konfliktom?
Gdy konflikt eskaluje, warto poprosić o pomoc swoją agencję opieki. Jednak nie każda firma opiekuńcza ma na umowie zapis, chociażby, o wsparciu koordynatora. W Veritas taki punkt jest w każdej umowie zawieranej z opiekunką delegowaną do Niemiec. Dzięki temu masz pewność, że nie zostawimy Cię samej z problemem. Nasi koordynatorzy są dostępni telefonicznie i mailowo, również poza standardowymi godzinami pracy. Ich rola polega na szybkiej reakcji i byciu mediatorem pomiędzy Tobą a rodziną podopiecznego. A jeśli znalezienie wyjścia z sytuacji jest niemożliwe, proponujemy zmianę szteli. Jeżeli więc czujesz, że Twoja agencja Cię nie wspiera, warto zastanowić się nad dalszą współpracą.
Zdarza się jednak, że interwencja agencji nie jest potrzebna. Wielu konfliktów można uniknąć poprzez odpowiednie podejście, a często – przez „gaszenie pożarów” w zarodku. Jak to zrobić? Już podczas pierwszych rozmów z agencją i rodziną jasno określ swoje oczekiwania i granice. Lepiej zrezygnować z podjęcia zbyt trudnej szteli niż później zmagać się z wypaleniem zawodowym. Warto też uczyć się języka niemieckiego. Choć bariera językowa nie zawsze jest przyczyną konfliktu, to jej przełamanie znacząco poprawia relacje z rodziną i podopiecznym. Kurs językowy, aplikacje do nauki, rozmówki – to inwestycja, która procentuje.
Konflikty w pracy opiekunki w Niemczech są nieuniknione – wynikają z intensywnego kontaktu z drugim człowiekiem, stresu i różnic kulturowych. Dobrze jest więc nauczyć się je rozpoznawać, analizować, a w rezultacie rozwiązywać. Z pomocą przyjdzie Ci spokojna rozmowa, wsparcie agencji i znajomość własnych praw. Nie ma jednej recepty na wszystkie problemy, ale jest główna zasada: opiekunka zasługuje na szacunek, godne warunki oraz profesjonalne traktowanie. I o to warto się upominać.