Zima to trudny czas zarówno dla seniorów, jak i ich opiekunów. Ci pierwsi muszą zmierzyć się z niskimi temperaturami, śliskimi chodnikami i krótkimi, mroźnymi dniami. Opiekunowie natomiast stają przed nie lada wyzwaniem, jakim jest zimowa opieka nad osobą starszą. Niełatwo bowiem zapewnić bezpieczeństwo starszej czy niepełnosprawnej osobie, gdy na chodnikach śnieg i lód, a mróz wręcz szczypie w uszy. Trudno też wymyślić ciekawą aktywność na kolejne długie, ciemne popołudnie. To jednak nie jedyne problemy, z jakimi zmagają się opiekunki pracujące w Niemczech. Podczas zimowych miesięcy należy pamiętać o kilku sprawach, dzięki którym senior będzie czuł się bardziej komfortowo.
Jak zapobiegać przeziębieniom u seniorów?
Chociaż dzisiejsze zimy w niczym nie przypominają tych sprzed 15-20 lat, to wciąż trzeba liczyć się z ujemną temperaturą. A z tą, niestety, organizm osoby starszej nie radzi sobie już tak dobrze, jak w młodości. Wraz z wiekiem spada bowiem zdolność termoregulacji, przez co seniorzy są bardziej narażeni na wychłodzenie. Dodajmy do tego krótkie dni, w czasie których ekspozycja na światło słoneczne bywa bardzo krótka. To prowadzi do niedoborów witaminy D oraz do zaburzenia rytmu dobowego. Wszystkie te czynniki znacznie zwiększają ryzyko przeziębień i innych infekcji sezonowych. Czy można zapobiec zachorowaniu? Jak najbardziej. Opieka nad osobą starszą zimą powinna się skupiać na:
- dbaniu o odpowiedni ubiór – najlepiej warstwowo, tak by nie wychłodzić, ale i nie przegrzać podopiecznego,
- zapewnienie optymalnej temperatury w domu – jeśli standardowe ogrzewanie nie wystarcza, dobrym pomysłem będą termofory, koce elektryczne czy popularne farelki,
- zachęcaniu do spacerów w godzinach południowych, w świetle słonecznym,
- planowaniu aktywności na zewnątrz w najcieplejszych godzinach dnia – te dwa punkty można oczywiście połączyć.
Ciekawą opcją jest stosowanie lamp imitujących światło słońca, które pomagają regulować rytm dobowy osoby starszej. Pamiętaj też, by zimą uważniej kontrolować stan zdrowia podopiecznych z chorobami przewlekłymi. Niska temperatura może pogarszać objawy u osób chorych na artretyzm i schorzenia układu krążenia. Bądź też wyczulona na pierwsze objawy sugerujące przeziębienie lub grypę. Zareaguj, gdy tylko senior zacznie skarżyć się na katar, kaszel, gorączkę czy osłabienie. Twoja szybka reakcja pozwoli możliwie jak najbardziej skrócić czas trwania choroby. Zapobiegniesz też poważniejszym powikłaniom.
Zimowa opieka nad osobą starszą
Kluczowym aspektem dbania o zdrowie seniora zimą jest prawidłowe odżywianie. Jadłospis podopiecznego powinien uwzględniać wszystkie potrzebne witaminy i minerały. Weź również pod uwagę choroby przewlekłe, na które cierpi senior, a także zalecenia lekarza. Posiłki powinny być dobrze zbilansowane, pełnowartościowe i ciepłe – zapobiegną wychłodzeniu organizmu. Włącz zatem do menu seniora cytrusy, paprykę, brokuły i kiszonki: to doskonałe źródła witaminy C. Witaminę D znajdziesz w tłustych rybach morskich, jajach i wzbogaconych produktach mlecznych. Być może dodatkowo będzie trzeba suplementować tę witaminę, ale warto na początku omówić to z lekarzem. Konieczne będą też produkty pełnoziarniste (bogate w witaminy z grupy B), a także warzywa korzeniowe i strączkowe. Wiele z tych produktów można przemycić w zupach, które nie tylko rozgrzewają, ale i nawadniają organizm seniora. Warto wiedzieć, że zimą osoby starsze dużo słabiej odczuwają pragnienie, co może prowadzić do odwodnienia.
Opieka nad osobą starszą w zimowych miesiącach obejmuje też zapewnienie jej ciepła i komfortu. Pamiętaj, że seniorzy są wrażliwi na zmiany temperatur, gdyż trudniej im się do nich przystosować. Dlatego warto dopilnować, aby w domu zawsze była stała temperatura, najlepiej 21-23°C. Należy unikać przeciągów; jeśli okna lub drzwi są nieszczelne, porozmawiaj z rodzina podopiecznego o ich ulepszeniu. Dobrym ruchem jest zamontowanie w pobliżu grzejników nawilżaczy powietrza. Ogrzewanie może wysuszać śluzówkę nosa, a to ułatwia dostęp wirusom i bakteriom. Regularnie wietrz pomieszczenia, najlepiej rano i wieczorem, ale bez ich wychładzania. Zwróć również uwagę na lampy znajdujące się w pomieszczeniach, a konkretnie na żarówki. Zimą najkorzystniejsze będzie ciepłe, żółte światło, które pozytywnie oddziałuje na samopoczucie i wprowadza atmosferę przytulności.
Niebezpieczne wychłodzenie, czyli hipotermia u seniora
Hipotermia, zwana też poważnym wychłodzeniem organizmu, jest dla osób starszych bardzo niebezpieczna. Ze względu na obniżoną zdolność termoregulacji trudniej im się ogrzać, zwłaszcza w zimie, gdy temperatury spadają poniżej zera. Aby zapobiec hipotermii u podopiecznego, opiekunka powinna zadbać o:
- Właściwy ubiór – najlepiej warstwowy, na tak zwaną „cebulkę”. Lepiej ubrać seniora w więcej cieńszych warstw niż jedną grubą. Dlaczego? Między warstwami gromadzi się ogrzane powietrze i to ono najlepiej chroni osobę starszą przed chłodem. Postaw więc na luźne, nieco cieńsze ubrania.
- Ochronę głowy, rąk i stóp – przydatna będzie czapka, ciepłe buty, rękawiczki i szalik.
- Odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu.
- Podawanie seniorowi ciepłych posiłków – oprócz obiadu dobrze jest zjeść śniadanie na ciepło, a po powrocie ze spaceru wypić ciepłą herbatę albo zupę.
Panuje przekonanie, że aby się rozgrzać, należy wypić coś mocniejszego. Nic bardziej mylnego. Alkohol nie tylko nie ogrzewa organizmu, ale wręcz go wychładza poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych.
Wróćmy jeszcze na chwilę do ubioru. Aby strój dobrze chronił przed zimnem, powinien być wykonany z naturalnych materiałów, takich jak wełna, bawełna czy flanela. Zaopatrz podopiecznego w obuwie antypoślizgowe, które zmniejszy ryzyko upadku na lodzie. Dobrym pomysłem jest naszycie na odzieży elementów odblaskowych. To zwiększy bezpieczeństwo w pochmurne dni. Natomiast jako ubranie domowe sprawdzi się bawełniana bluzka, wełniany sweter lub sportowy polar. Ciepło zapewnią też wygodne, miękkie skarpety i ocieplane kapcie.
Zimowa opieka nad osobą starszą jest sporym wyzwaniem. Warto pamiętać o monitorowaniu stanu zdrowia seniora, zwłaszcza po wyjściu z domu lub po spotkaniu z innymi. Bądź czujna na każdą zmianę w samopoczuciu podopiecznego, tak, abyś mogła w razie potrzeby szybko zareagować. Im szybciej senior rozpocznie leczenie, tym mniejsze będzie ryzyko powikłań i poważnych chorób.