Choroba Parkinsona to tak zwane schorzenie neurodegeneracyjne. Co kryje się za tym pojęciem? U chorego dochodzi do stopniowego uszkadzania neuronów w mózgu. Zwykle diagnozuje się ją u osób, które ukończyły 58. rok życia. Choroba Parkinsona może się rozwijać przez lata, a na dzień dzisiejszy jest nieuleczalna. Jednak wczesne wykrycie schorzenia sprawia, że można spowolnić jego postęp. Co może zatem zrobić opiekunka dla seniora chorego na Parkinsona?
Czym jest choroba Parkinsona i skąd się bierze
Jest to schorzenie, które atakuje komórki nerwowe w ciele, czyli neurony. Kiedy choroba postępuje, neurony ulegają uszkodzeniu i zanikaniu. Ciało jest więc pozbawione naturalnego neuroprzekaźnika, który odpowiada za transmisję ważnych sygnałów z zewnątrz do mózgu. A to wpływa negatywnie na koordynację ruchową, ciśnienie tętnicze, gospodarkę hormonalną, a nawet na emocje chorego. Warto wiedzieć, że zanik komórek nerwowych to proces nieodwracalny, który na dodatek z czasem postępuje. W rezultacie senior powoli traci zdolność utrzymania prawidłowego napięcia mięśni. Ma problem z utrzymaniem prostej postawy ciała oraz z wykonywaniem automatycznych wcześniej ruchów i gestów. Przyczyna choroby Parkinsona do dziś nie jest znana. Najczęściej chorują na nią mężczyźni w wieku około 60 lat. Diagnoza jest jednak zwykle dość późna – kiedy dochodzi do rozpoznania schorzenia, zniszczonych jest ok. 50-60% neuronów.
W początkowym stadium choroby Parkinsona można normalnie żyć. Mimo tego należy wdrożyć leczenie farmakologiczne oraz rehabilitację, które spowolnią rozwój schorzenia. W późniejszych fazach pojawiają się trudności w poruszaniu się. Osoba starsza powoli przestaje sobie radzić z codziennymi czynnościami i potrzebuje stałej opieki. Można zauważyć uporczywe drżenie ręki albo nogi, czyli objaw, po którym najczęściej rozpoznaje się chorobę Parkinsona. Chory narzeka też na sztywność mięśni, bóle kończyn i czuje dyskomfort podczas chodzenia. Pojawiają się też zaburzenia umysłowe, jak stany depresyjne, ataki paniki, a nawet halucynacje. Częstymi powikłaniami Parkinsona są: nietrzymanie moczu, spadki ciśnienia tętniczego i zaburzenia snu.
Ile żyje się z chorobą Parkinsona? Średnia długość życia po zdiagnozowaniu schorzenia to 16 lat. Istnieją jednak sposoby, dzięki którym można znacznie poprawić jego jakość i – być może – przedłużyć je najbardziej, jak się da.
Jakie są najczęstsze objawy choroby Parkinsona?
Mimo że schorzenia nie da się wyleczyć, to jego wczesne wykrycie jest bardzo ważne. Dzięki szybkiej diagnozie i wdrożeniu leczenia pacjent będzie mógł normalnie funkcjonować. Jest to o tyle trudne, że wiele objawów mylnie uznaje się za oznakę starości. Symptomami Parkinsona są na przykład:
- zaburzenia snu i wahania nastroju,
- zmęczenie i osłabienie,
- a nawet utrata węchu.
Pierwsze objawy łatwo więc przeoczyć i zrzucić na karb przemęczenia czy wieku. Dopiero kiedy pojawiają się następne, sytuacja staje się jasna. Są to:
- problemy z zachowaniem równowagi,
- trudność w wykonywaniu codziennych czynności,
- spowolnienie ruchów, kłopoty przy wstawaniu,
- sylwetka pochylona do przodu,
- drżenie rąk.
Do walki z chorobą Parkinsona wykorzystuje się leczenie farmakologiczne i rehabilitację. Bardzo duży wpływ na postępowanie schorzenia ma też styl życia pacjenta. Jeśli terapia lekami nie przynosi oczekiwanych rezultatów, lekarze często decydują się na wykonanie specjalnych zabiegów neurochirurgicznych.
Co może zrobić opiekunka dla seniora z chorobą Parkinsona?
Przed opiekunką stoi duże wyzwanie. Musi ona wiedzieć, jak postępować z chorym na Parkinsona, żeby spowolnić rozwój choroby. Pamiętaj przede wszystkim o tym, że w pierwszym stadium schorzenia chory może normalnie funkcjonować. Warto więc zachęcać go do podejmowania codziennych aktywności. Niech tak jak dotąd, spędza czas z innymi, pielęgnuje swoje zainteresowania i pasje, a także ćwiczy fizycznie. Za treningi mogą posłużyć spacery, pływanie, nordic walking, taniec, jazda na rowerze – wszystko, co poprawia zarówno sprawność, jak i nastrój. Oczywiście aktywność powinna przede wszystkim odpowiadać seniorowi.
Niezwykle ważna jest też odpowiednia dieta. Czego unikać przy chorobie Parkinsona? Przede wszystkim wysoko przetworzonych produktów. Zadbaj o to, żeby Twój podopieczny nie jadł za mało. Zaburzenia połykania i utrata węchu mogą bowiem powodować brak apetytu, a to pierwszy krok do niedożywienia. Posiłki powinny być sycące, smaczne i atrakcyjne wizualnie. Przygotowuj je tak, aby nie trzeba było ich kroić.
Profesjonalna opiekunka dla seniora z Parkinsonem jest również gwarantem bezpieczeństwa. To ona zadba o przyjazną choremu przestrzeń w mieszkaniu i będzie eskortować go na spacerze, żeby zmniejszyć ryzyko upadku. Opiekunka pilnuje też, by osoba starsza przyjmowała właściwe dawki leków o odpowiedniej porze. Bardzo ważne jest unikanie sytuacji, które podnoszą poziom stresu. Spokojna codzienność pomoże podopiecznemu żyć niemal tak samo, jak dotychczas.