Pracując w niemieckiej opiece, z pewnością napotykasz różnych podopiecznych. Niektórzy z nich są w pełni sił umysłowych, ale cierpią na fizyczne choroby, inni – odwrotnie. Opieka nad każdym z nich rodzi odmienne zadania, problemy i trudności. Zdarzają się jednak także osoby, które są w stadium terminalnym ciężkich chorób. W chwili, gdy lekarze niewiele już mogą zrobić, rodziny decydują się na zabranie swojego bliskiego do domu. Jedyną możliwą pomocą jest tutaj opieka paliatywna udzielana przez kompetentną opiekunkę, czyli przez Ciebie. Sprawdź, na co powinnaś być przygotowana.
Cechy opieki paliatywnej i jej przeznaczenie
Opieka paliatywna jest nakierowana na poprawę komfortu życia chorego. Jej celem jest przede wszystkim uśmierzanie bólu i zmniejszanie dokuczliwych objawów chorobowych. Ma także za zadanie zapewnić seniorowi jakość życia na najwyższym możliwym poziomie. Dzisiejsza opieka paliatywna to przede wszystkim pochwała godnego życia, ale jednocześnie dopuszczenie do siebie myśli o śmierci. Traktuje umieranie jako normalne zjawisko, które czeka każdego człowieka. Tego typu opieka jest nieoceniona przy ciężkich, nieuleczalnych schorzeniach, które sprawiają pacjentowi codzienny ból.
W opiece paliatywnej ważna jest świadomość, że nie przywrócimy chorego do pełnego zdrowia. Zdarza się, że trudno ten fakt zaakceptować – zarówno opiekunka, jak i osoba starsza mogą nie przyjmować go do wiadomości. W takim przypadku warto skupić się na tym, aby chory miał jak najlepsze warunki życia. Trzeba więc robić wszystko, by łagodzić objawy choroby oraz towarzyszący jej ból, a także wspierać psychicznie seniora i jego bliskich. Nie każdą chorobę da się bowiem wyleczyć. Dlatego zakres obowiązków opiekunki osoby starszej, która jest nieuleczalnie chora, obejmuje:
- pomoc medyczną (we współpracy z pielęgniarką i lekarzem),
- wsparcie psychologiczne i duchowe,
- pomaganie seniorowi w codziennych czynnościach, tak, by pozostał aktywny najdłużej, jak tylko się da,
- leczenie paliatywne (objawowe) i łagodzenie bólu.
Problemy nieuleczalnie chorych seniorów
Opieka paliatywna w domu to jedno z największych wyzwań, jakie mogą czekać na opiekunkę osoby starszej pracującą w Niemczech. Nie zapominaj jednak, że nie zastępujesz pielęgniarki czy lekarza. Pacjenta powinna też odwiedzać Pflegedienst, która ma uprawnienia do podawania zastrzyków i rozdzielania leków. Ty, jako opiekunka, masz za zadanie po prostu wspierać chorego w jego niełatwej codzienności. Tylko tyle – i aż tyle. Mądra pomoc opiekunki ułatwia seniorowi życie w sytuacji, gdy nie ma już nadziei na poprawę zdrowia. Mowa tutaj chociażby o chorobach zagrażających życiu i postępujących wraz z upływem czasu, jak chociażby nowotwory. Opieka paliatywna jest kompleksową pomocą, która w pewnym stopniu znosi fizyczne i psychiczne cierpienie wywołane przewlekłym bólem, obrzękami limfatycznymi, ogólnym wyniszczeniem organizmu, a także depresją.
Pacjent paliatywny zwykle może liczyć na doradztwo psychiatryczne i psychologiczne, a także socjalne. Wielu nieuleczalnie chorych seniorów ma dostęp do przedmiotów ułatwiających opiekę, takich jak specjalistyczne łóżka, materace, podnośniki. Regularnie odwiedza ich też wykwalifikowany personel medyczny: pielęgniarki oraz lekarze. Dobrze jest więc zapisywać objawy, jakich w ostatnim czasie doznawał senior, by móc o nich powiedzieć specjaliście. Na uwagę zasługuje przede wszystkim ból, zwłaszcza nasilający się, ale też chroniczne osłabienie i zmęczenie, niepokój, duszności, majaczenie, kłopoty z odkrztuszaniem. Uważnie obserwuj podopiecznego i w razie pogorszenia objawów zgłoś ten fakt lekarzowi albo pielęgniarce.
Opieka paliatywna: rola opiekunki osoby starszej
Zapewne zadajesz sobie pytanie, czym dokładnie zajmuje się opiekunka osoby nieuleczalnie chorej. Otóż jej działania można podzielić na dwa rodzaje: czynności pielęgnacyjne oraz wsparcie psychiczne. W zakres pierwszych z nich wchodzi przede wszystkim higiena osobista leżącego chorego. Opiekunka musi zadbać o częste zmiany pozycji, pamiętać o codziennych kąpielach lub myciu, a także o pielęgnacji skóry. Nierzadko praktykuje się też relaksacyjne masaże wodne i ręczne. Bardzo istotna jest pielęgnacja jamy ustnej – ze względu na problemy z suchością i na zmiany chorobowe pojawiające się w jej obrębie. Opiekując się leżącym seniorem, należy też mieć na uwadze profilaktykę i leczenie odleżyn. Tutaj największą rolę będzie pełnić umiejętne zmienianie pozycji ciała i podnoszenie chorego tak, by unikać tarcia delikatnej skóry i bólu. Jeśli nie do końca wiesz, jak to robić, poproś pielęgniarkę o pomoc.
Nie mniej ważne w opiece paliatywnej jest rozpoznawanie potrzeb psychicznych i problemów, z jakimi zmaga się senior. Co może pomóc? Nawet najprostsza rozmowa. Pozwól podopiecznemu się wygadać, powiedzieć, czego się obawia, co wzbudza w nim nieprzyjemne emocje. Zapewnij mu komfort rozmowy i aktywnie go słuchaj. Osobom nieuleczalnie chorym często towarzyszy poczucie bezsensu, pustki, niepokoju, poczucia winy i odpowiedzialności. Takie odczucia są trudne do udźwignięcia i Ty również możesz to odczuć. Dlatego warto porozmawiać też z bliskimi seniora, z jego lekarzem lub pielęgniarką i zorientować się, dlaczego podopieczny na pewne sytuacje reaguje lękiem, przygnębieniem czy agresją. Zrozumienie chorego to klucz do lepszej relacji i bardziej efektywnej opieki.
Opieka paliatywna to niełatwe zadanie. Warto przygotować się na to, że podopieczny będzie okazywał trudne emocje. Dlatego dobrym ruchem jest uzbrojenie się w cierpliwość. Pamiętaj, że chora osoba starsza znajduje się w trudnej sytuacji. Codziennie towarzyszy jej cierpienie fizyczne, brak nadziei na poprawę zdrowia, samotność i wykluczenie ze społeczności. Warto więc poświęcić seniorowi dużo uwagi i współczucia. Jeśli takie jest jego życzenie, możesz go też przygotować do spotkania z duchownym.