Osoby starsze często borykają się z chorobami, które powodują u nich pewne zaburzenia neurologiczne. W pracy jako opiekunka osób starszych można spotkać się z otępieniem oraz depresją. Zwłaszcza, że otępienie starcze (a może bardziej – zespoły otępienne) mogą mieć różne oblicza i wymagają nieco innego podejścia do seniora.
Otępienie starcze może mieć różne oblicza
U osób starszych postępujące zmiany w mózgu powodują problemy z pamięcią. Ma to wpływ na myślenie, orientację i rozumienie rzeczywistości. Przekłada się to również na umiejętności językowe oraz te związane z liczeniem. Problemy te utrudniają także zdolności uczenia się.
Do chorób wieku starczego i zespołów otępiennych, z jakimi borykają się seniorzy, zalicza się:
- demencję,
- chorobę Parkinsona,
- chorobę Alzheimera.
Ostatniej z przypadłości przypisuje się ponad połowę przypadków otępienia starczego. W zależności od tego, jaka część mózgu ulega degeneracji, wyróżniamy otępienia korowe, podkorowe, korowo-podkorowe i neuroprzekaźnikowe. Każde z nich powoduje nieco inne objawy.
Samo otępienie starcze nie zalicza się do jednostek chorobowych. Co więcej, może być wypadkową wielu różnych czynników. Zaburzeniom wymienionych wcześniej funkcji poznawczych towarzyszą często różne dolegliwości. Pojawiają się również problemy natury emocjonalnej oraz zaburzenia motywacji i zachowania. Co ciekawe, zaburzenia świadomości zalicza się już do zupełnie osobnych diagnoz, niebędących skutkiem otępienia.
Jak pomóc osobie starszej z zespołem otępiennym?
Leczenie otępienia starczego wymaga przede wszystkim stosowania farmakoterapii. Jest ona zalecana i przepisywana przez lekarza. Może to znacznie poprawić jakość życia osoby starszej, która zmaga się z otępieniem. Praca opiekunki osoby starszej wymaga od niej także stworzenia seniorowi warunków do lepszego funkcjonowania.
Opieka seniora powinna więc zawierać takie rzeczy jak:
-
- terapia środowiskowa – opiekunka powinna zapewnić osobie starszej przyjazne i bezpieczne otoczenie,
- ćwiczenia intelektualne – a więc wszystko, co pomoże ćwiczyć pamięć seniora oraz utrzymywać aktywność umysłową. Warto postawić na wspólne rozwiązywanie rebusów, krzyżówek oraz zagadki. Warto zachęcać osobę starszą do czytania książek, a jeśli ma za słaby wzrok – czytać mu. Są to sprawdzone sposoby ćwiczenia umysłu osoby starszej,
- ćwiczenia pamięci osoby – opiekunka seniora może na przykład prosić o przytoczenie historii związanej z jakimś rodzinnym zdjęciem. Możne również wypytywać, co wydarzyło się niedawno na kółku seniora. Dobrym zwyczajem jest także dopytywanie o to, jak to było “z jego czasów”. Takie rzeczy pozytywnie wpływają na stymulowanie pamięci osoby starszej.
Depresja osób starszych
Zalicza się ona do depresji endogennych. Jej przyczyną są istotne zmiany w wyglądzie, a co za tym idzie, także funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego. Zmniejsza się objętość płatów czołowych oraz jądra ogoniastego w mózgu. Znacznie mniejszy jest też przepływ krwi w mózgu, spada też ilość receptorów serotoniny, neuroprzekaźnika bardzo istotnego dla dobrego samopoczucia.
Jest to ten rodzaj depresji, który najczęściej wydaje się brać “znikąd” – senior może mieć szczęśliwą rodzinę, żyć w dostatku, nie mieć pozornie żadnych trosk, a mimo to wyraźna jest jego osowiałość i smutek. Częstym objawem w tym przypadku są zaburzenia snu i apetytu. Osoba starsza stara się izolować i nie ma ochoty na spotkania towarzyskie.
W takim wypadku opieka seniora w dużej stopniu wymaga okazania osobie starszej pełni zrozumienia i zainteresowania. Bardzo ważne jest, by podkreślać seniorowi, że jest doceniany i potrzebny.