Problemy z ciśnieniem krwi to dolegliwość znana wielu osobom starszym. Dlatego tak ważne jest regularne mierzenie ciśnienia u każdego podopiecznego, nie tylko tych cierpiących na nadciśnienie. Równie często bowiem spotyka się wysoki puls przy normalnym ciśnieniu krwi, określany jako tachykardia. Czym ona jest? Czy podwyższony puls u seniora zawsze jest wskazaniem do wizyty u lekarza? W dzisiejszym tekście postaramy się odpowiedzieć na te pytania.
Pomiar pulsu: optymalne wartości i tachykardia
Tachykardia jest pojęciem medycznym, które określa za wysoki puls. Co to jednak oznacza: zbyt wysoki? Warto wiedzieć, że nie istnieje jego jedyna prawidłowa wartość. Na wynik pomiaru tętna składa się bowiem wiele czynników: wiek, styl życia czy aktywność. Dlatego pomiary powinny być nie tylko przeprowadzane regularnie, ale też prawidłowo interpretowane. Pamiętaj, że jednorazowe odchylenie od normy nie musi oznaczać nic niepokojącego. Dopiero kiedy wyższe wartości się powtarzają, można podejrzewać tachykardię. Jeżeli Twój podopieczny jest aktywny fizycznie, to jego puls przy wysiłku może sięgać nawet 180 uderzeń na minutę. Oczywiście aktywność u każdej osoby oznacza coś zupełnie innego. Dla schorowanego, słabego seniora dużym wysiłkiem będzie pójście do łazienki, a sprawna osoba dobrze poradzi sobie z lekkim treningiem gimnastycznym. Dobrze jest więc nauczyć się poprawnie mierzyć puls.
Jak prawidłowo zmierzyć tętno u seniora? Przede wszystkim podopieczny powinien być zrelaksowany, a jego oddech spokojny i stabilny. Jeżeli urządzenie do pomiarów pokazuje skrajnie różne wyniki, warto zastanowić się nad jego wymianą albo nad zmierzeniem tętna u lekarza. Prawidłowy puls u seniora powinien wynosić około 60 uderzeń na minutę. To wartość obserwowana w spoczynku. Wystarczy jednak niewielki stres lub wysiłek, by wynik się zwiększył. Jeżeli osoba starsza akurat poszła do łazienki czy wróciła ze spaceru, dobrze jest odczekać kwadrans i ponownie zmierzyć puls. Co ważne, w takiej sytuacji nie należy mówić o tachykardii – to zupełnie naturalne zmiany. Kiedy zatem skontaktować się z lekarzem?
Czy tachykardia jest groźna?
Nie zawsze. Objawy, które powinny Cię zaniepokoić, to niskie ciśnienie i wysoki puls. Spadek ciśnienia tętniczego i jednoczesne zwiększenie częstości bicia serca bywają oznakami kłopotów z tarczycą lub sercem. Zanim jednak zadzwonisz po lekarza, wyklucz inne powody podwyższonego pulsu. Nie musi on bowiem oznaczać poważnego schorzenia. Przyczynami mogą być chociażby:
- wspomniany wcześniej stres i wysiłek fizyczny,
- odwodnienie,
- nadwaga,
- korzystanie z używek (alkohol, papierosy),
- picie dużej ilości kawy lub napojów energetycznych,
- infekcje, szczególnie te z gorączką,
- anemia,
- wady serca,
- nadczynność tarczycy,
- podwyższony poziom cholesterolu,
- hiperglikemia lub hipoglikemia,
- niewydolność serca i układu krążenia,
- przyjmowanie niektórych lekarstw.
Ważna jest więc codzienna obserwacja podopiecznego. Jeżeli tachykardia występuje po przyjęciu dużej dawki kofeiny, wystarczy ograniczyć picie kawy. Przy odwodnieniu – dbać o to, by senior spożywał odpowiednią ilość płynów (wody, słabej herbaty). Jeżeli jednak podejrzewasz poważniejsze problemy zdrowotne, skontaktuj się z lekarzem prowadzącym osoby starszej.
Te objawy powinny wzbudzić Twoją czujność
Jak wcześniej wspomnieliśmy, nie każdy podwyższony wynik tętna wymaga konsultacji ze specjalistą. W niektórych momentach jest to jednak niezbędne. Oto kilka sygnałów alarmowych świadczących o tym, że jak najszybciej trzeba pójść z seniorem do lekarza.
Wysoki puls przed wstaniem z łóżka: podopieczny dopiero co się przebudził, a jego puls już jest podwyższony? Wysokie tętno bez wysiłku fizycznego może świadczyć o tachykardii.
Kołatanie serca: podwyższone tętno plus kołatanie serca to objaw, który wymaga natychmiastowej wizyty u lekarza. Sam wyższy puls nie musi świadczyć o poważnych schorzeniach. Jednak wspólnie z kołataniem serca może zwiastować choroby serca, płuc czy oskrzeli.
Osłabienie organizmu seniora: złe samopoczucie to też niepokojący symptom. Jeśli Twój podopieczny skarży się na zawroty głowy, osłabienie i niepokój, a pomiar wskazuje na podwyższony puls, zadzwoń do lekarza.
Niskie ciśnienie: wysoki puls przy ciśnieniu mieszczącym się w normie to nie jest powód do niepokoju. Taki stan może być rezultatem wysiłku fizycznego albo stresu. Jeśli jednak ciśnienie się obniża, należy wykluczyć problemy z sercem lub tarczycą. Niskie ciśnienie i wysoki puls obserwuje się też przy odwodnieniu, co u osób starszych wcale nie jest rzadką przypadłością. Seniorzy często odczuwają mniejsze pragnienie i zapominają o przyjmowaniu płynów. Rolą opiekunki jest proponowanie wody i napojów oraz przypominanie o ich piciu.
Hiperglikemia: jeśli Twój podopieczny choruje na cukrzycę, to wysoki puls może świadczyć o podwyższonym poziomie cukru we krwi. Warto więc poprosić lekarza o jego sprawdzenie.
Tachykardia nie zawsze jest normalnym stanem organizmu. Jeżeli wiesz, że senior nie podejmował żadnego wysiłku fizycznego, a jego puls jest podwyższony, wybierzcie się do lekarza. Specjalista doradzi, co zrobić, by jeszcze lepiej dbać o zdrowie osoby starszej.