Aktywność fizyczna to konieczny element zdrowego życia. Dotyczy to, wbrew pozorom, nie tylko młodych ludzi, ale także (a może przede wszystkim) osób starszych. Regularny ruch znacznie poprawia jakość ich życia, wzmacnia mięśnie, podnosi sprawność i zmniejsza objawy chorób przewlekłych. Jeśli senior jest w miarę sprawny, można zachęcić go do uprawiania lekkich dyscyplin sportowych. W wielu przypadkach jednak główną rolę gra rehabilitacja. Spokojne ćwiczenia siłowe, równoważne i rozciągające pozwalają na szybszy powrót do zdrowia po chorobie czy kontuzji. Jak powinna wyglądać rehabilitacja domowa w opiece w Niemczech? Oto kilka wskazówek, z których możesz skorzystać.
Rehabilitacja – ważny element opieki nad osobą starszą
Wraz z upływem lat organizm seniora staje się coraz słabszy. Mięśnie i stawy nie pracują już tak dobrze, jak kiedyś. Dodatkowo podopieczni często zmagają się z różnymi chorobami, które negatywnie wpływają na ich zdolność ruchu. Rehabilitacja pozwala spowolnić, a nawet całkowicie zatrzymać ten proces. Senior, który ćwiczy regularnie z fizjoterapeutą lub opiekunką, może w pewnym stopniu odzyskać sprawność fizyczną, zwiększyć swoją samodzielność i pewniej wykonywać codzienne czynności. Mięśnie są wzmocnione, więc ryzyko upadków znacznie maleje – a to właśnie one są jednym z największych zagrożeń dla zdrowia osób starszych. Warto na początku skonsultować się z lekarzem i fizjoterapeutą. Specjalista dobierze plan rehabilitacji do potrzeb seniora oraz będzie monitorował jego postępy.
To, jaki program rehabilitacyjny będzie odpowiadał podopiecznemu, zależy od jego stanu zdrowia. Inne ćwiczenia trzeba dobrać dla seniora chorującego na serce, a inny dla osoby cierpiącej na bóle i sztywność stawów. Jednak w każdym programie przewidziane są ćwiczenia siłowe, równoważne, a także treningi dedykowane dla konkretnych schorzeń. Bardzo istotnym elementem rehabilitacji jest edukacja zdrowotna. Dzięki niej senior może zrozumieć charakter choroby, na którą cierpi i dowiedzieć się, jak zapobiegać nawrotom objawów.
Programy rehabilitacyjne można podzielić na: ortopedyczny, kardiologiczny, neurologiczny oraz specjalistyczne programy dla przewlekle chorych. Rehabilitacja ortopedyczna jest w dużej mierze fizykoterapią. Skupia się na ćwiczeniach poprawiających mobilność stawów i wzmacniających mięśnie. Program kardiologiczny poprawia wydolność sercowo-naczyniową, a neurologiczny odbudowuje i wzmacnia motorykę i koordynację ruchową (pomocny chociażby jako rehabilitacja po udarze). W przypadku chorób przewlekłych do pacjenta podchodzi się całościowo. Rehabilitacja łączy ćwiczenia fizyczne z edukacją zdrowotną i dietetyczną.
Jak zmotywować podopiecznego do ruchu?
Jako opiekunka pracująca w Niemczech na pewno wiesz, że zdarzają się różni podopieczni. Niektórzy chętnie podejmują się nowych wyzwań i zadań, inni – wręcz przeciwnie. Jak zatem zmotywować do rehabilitacji seniora, który najchętniej nie wstawałby z fotela? Kluczowe jest, by osoba starsza zdała sobie sprawę, jak wiele dobrego może dla niej zrobić ruch. Poprawa krążenia, mocniejsze mięśnie, lepiej rozwinięty zmysł równowagi to tylko początek listy. Niewątpliwą korzyścią jest lepszy humor, zmniejszenie stresu i lęku oraz większa pewność siebie. Jeśli senior nadal niechętnie podchodzi do rehabilitacji, zastosuj technikę małych kroków. Zacznij od zaproponowania mu łatwych, krótkich ćwiczeń, które będzie wykonywał z przyjemnością. Może to być spacer, delikatne rozciąganie przy pomocy sprzętu rehabilitacyjnego, ćwiczenia oddechowe, medytacja. Chwal też podopiecznego za każdą próbę, a przede wszystkim za poczynione postępy. Dobrym pomysłem są ćwiczenia dla seniorów w grupie. Może w Waszym mieście organizuje się turnusy rehabilitacyjne dla osób starszych? Stały harmonogram ćwiczeń ułatwi całodobową opiekę nad seniorem w domu, a kontakty z innymi dodatkowo zaktywizują podopiecznego. Przede wszystkim jednak słuchaj i obserwuj seniora. Aktywność fizyczna ma być dla niego jak najbardziej przyjemna.
Jak już wspomnieliśmy, regularne ćwiczenia poprawiają zdrowie i dobrostan osoby starszej. Rehabilitacja wpływa korzystnie na kondycję fizyczną, co jest szczególnie ważne w chorobach przewlekłych i w leczeniu kontuzji. Regularna aktywność pomaga utrzymać prawidłową masę ciała i zadbać o ogólny dobry stan zdrowia seniora. A jeśli już o tym mowa, ruch wspiera również zdrowie psychiczne, zmniejszając ryzyko wystąpienia stanów depresyjnych i lękowych. A to, niestety, coraz częstszy problem wśród osób starszych. Dobrze jest zatem wytrwale zachęcać seniora do regularnych ćwiczeń.
Wsparcie rodziny a rehabilitacja seniora
Opieka nad osobą niepełnosprawną, potrzebującą rehabilitacji, to trudne zajęcie. Dlatego warto poprosić rodzinę podopiecznego o wsparcie. Nie chodzi tu jedynie o pomoc w wykonywaniu ćwiczeń, ale przede wszystkim o wsparcie mentalne. Często wystarczy po prostu obecność, dopingowanie seniora w jego staraniach i aktywne uczestnictwo w jego codziennym życiu. Dobrze jest też uświadomić bliskich podopiecznego w kwestii jego choroby i celów rehabilitacji. Jeśli całe otoczenie seniora zrozumie jego potrzeby, łatwiej będzie zapobiegać ewentualnym nawrotom dolegliwości. Sprawniej przebiegnie też komunikacja z lekarzami i fizjoterapeutami. I wreszcie, zaangażowanie rodziny podbuduje też samego seniora. Emocjonalne wsparcie pomoże mu walczyć z poczuciem izolacji i samotności oraz poprawi nastrój i wzmocni motywację do ćwiczeń.
Rehabilitacja wpływa pozytywnie na każdy aspekt życia chorego seniora. Poprawia jego zdrowie fizyczne i psychiczne, daje siłę do mierzenia się z codziennymi wyzwaniami. Regularne ćwiczenia z opiekunką albo fizjoterapeutą wzmacniają mięśnie, poprawiają ruchomość stawów i zwiększają pewność siebie. Na dodatek rehabilitacja pozwala zredukować dolegliwości bólowe, co jest szczególnie ważne dla osób przewlekle chorych. Poprawia się też ogólna kondycja fizyczna seniora, dzięki czemu może on unikać groźnych upadków i ich powikłań. Podczas ruchu uwalniają się endorfiny, czyli hormony szczęścia. Regulują one gospodarkę hormonalną osoby starszej i pomagają w walce z depresją czy stanami lękowymi. Systematyczne spotkania z terapeutą lub innymi członkami grup rehabilitacyjnych aktywizują seniora społecznie. Nie należy też zapominać o edukacji zdrowotnej. Dzięki niej podopieczny lepiej zrozumie swoje choroby i dolegliwości oraz dowie się, co zrobić, by aż tak bardzo mu nie dokuczały. Rehabilitacja w żaden sposób nie jest więc stratą czasu. Jest długofalową inwestycją w lepsze, spokojniejsze i łatwiejsze życie seniora.