SZUKASZ PRACY? 71 75 88 130 Telefon alarmowy 24H dla opiekunek - 71 72 42 989

Rodzaje demencji starczej

Czy to już demencja? Wiele opiekunek zadaje sobie to pytanie, obserwując niepokojące zachowanie seniora. Warto jednak wiedzieć, że nie każdy zanik pamięci jest oznaką otępienia starczego, a ono samo objawia się na różne sposoby. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu tego typu zmiany zachodzące w mózgu osoby starszej uważano za naturalne. Dziś wiemy, że demencja jest schorzeniem, któremu należy zapobiegać. W jaki sposób? To zależy od jej rodzaju. Przyjrzyjmy się im wspólnie.

Czym jest demencja i jakie są jej typy?

Mogłoby się wydawać, że demencja jest jedną, konkretną chorobą, z jednakowym przebiegiem, sposobem zapobiegania i leczenia. Rzeczywistość okazuje się inna. Demencją, czy też otępieniem starczym, nazywamy zespół objawów wynikających z nieprawidłowej pracy mózgu. Często należą do nich zaniki pamięci – dlatego tak łatwo powiązać demencję z pewnego rodzaju amnezją. To właśnie kłopoty z zapamiętywaniem i logicznym myśleniem najłatwiej dostrzec. Codziennie obserwujesz, jak Twój podopieczny zapomina, gdzie położył kubek, ma trudności z założeniem swetra albo potrzebuje chwili, by przypomnieć sobie imiona dzieci i wnuków. Jeżeli zdarza się to sporadycznie, prawdopodobnie nie ma powodów do obaw. Jeśli jednak senior codziennie lub co kilka dni musi sobie przypominać, jak wykonać jakąś czynność, lepiej być czujnym.

Dlaczego? Mózg osoby starszej nie pracuje już w tan sam sposób, co 10 czy 15 lat temu. Wraz z zachodzącymi w nim zmianami zmienia się też zachowanie i samopoczucie chorego. Jest to proces nieodwracalny, dlatego demencji nie da się wyleczyć. Warto jednak poznać jej objawy i sposób postępowania. Dzięki temu będziesz mogła szybko reagować na zmiany, a może nawet spowolnić postęp choroby.

Rodzaje demencji

W definicję demencji wpisują się różnego rodzaju zaburzenia neurologiczne. Co więcej, każde z nich ma odmienne objawy i odznacza się innymi mechanizmami patologicznymi. Są to:

  • Choroba Alzheimera: występuje najczęściej. W jej przebiegu uszkadzają się komórki mózgowe, a objawy to utrata pamięci, zaburzenie funkcji poznawczych i niemożność wykonywania codziennych czynności.
  • Otępienie z ciałami Lewy’ego: w mózgu namnażają się wspomniane ciała Lewy’ego, wywołując kłopoty z logicznym myśleniem, zmiany nastroju, zaburzenia snu czy nawet halucynacje.
  • Choroba Parkinsona: zwykle kojarzy się z zaburzeniami ruchowymi (drżeniem mięśni, szczególnie rąk). Może jednak powodować także zaburzenia poznawcze.
  • Otępienie czołowo-skroniowe: w tym przypadku chorobą objęte zostają płaty czołowe i skroniowe mózgu. Osobowość chorego zaczyna się zmieniać, traci on empatię i staje się impulsywny.
  • Pląsawica Huntingtona: to zaburzenie jest uwarunkowane genetycznie. Osoba chora stopniowo traci zdolność kontroli ruchowej. Pogarszają się też funkcje poznawcze oraz psychiczne.
  • Otępienie objawowe naczyniopochodne: ta odmiana demencji jest wynikiem uszkadzania naczyń krwionośnych w mózgu. Postępujące zniszczenia wpływają na funkcje poznawcze.

objawy demencji

Demencja: jak rozpoznać pierwsze objawy?

W początkowej fazie choroby objawy demencji są bardzo łagodne. Nietrudno jest je zignorować albo przypisać innemu schorzeniu. Wraz z upływem czasu symptomy się nasilają – ale wtedy może być już za późno, żeby odpowiednio zareagować. Na co zatem, jako opiekunka pracująca w Niemczech, powinnaś zwrócić uwagę? Po pierwsze, obserwuj, czy podopieczny nie ma trudności z zapamiętaniem nowych informacji. A może jest ostatnio bardziej apatyczny, drażliwy, niespokojny? Trudniej mu dobrać słowa, chociaż doskonale rozumie komunikaty? Ma problem z poruszaniem się, z chwytaniem przedmiotów? W takich sytuacjach zachowaj czujność. Być może konieczna będzie wizyta u lekarza i rozpoczęcie diagnostyki.

Aby postawić diagnozę demencji, na początku trzeba wykluczyć inne możliwości. Lekarz przeprowadzi więc wywiad oraz zleci badania. Być może dolegliwości wynikają ze schorzeń fizycznych, jak nieprawidłowa praca tarczycy, nadciśnienie czy niedobór witamin i składników mineralnych. Jeżeli nie – przechodzimy do właściwej diagnostyki otępienia. Specjalista będzie chciał się dowiedzieć, czy w rodzinie seniora ktoś chorował lub choruje na demencję. Zapyta o objawy, o ewentualne zmiany w zachowaniu i o przyjmowane leki. Następnie zleci konieczne badania i przeprowadzi testy neurologiczne. Zaliczamy do nich ocenę równowagi, reakcji sensorycznej, odruchów i wszelkich innych funkcji poznawczych.

Niestety, na pytanie o to, jak leczyć demencję starczą, na ten moment nie da się odpowiedzieć. Nie istnieje lekarstwo na tę chorobę. Można łagodzić objawy za pomocą leków poprawiających pamięć czy nastrój, ale będą one działać tylko przez pewien czas.

opieka nad osobą z demencją

Opieka nad osobą z demencją

Demencja jest chorobą, która powoli, ale nieubłaganie zabiera seniorowi jego samodzielność. Można jednak spowolnić ten proces dzięki pewnym nawykom, które warto wprowadzić od zaraz. Niezwykle ważna jest kwestia higieny, o której osoba z demencją może po prostu zapominać. Dopilnuj, by osoba starsza codziennie rano zakładała czyste ubrania, przypominaj jej też o konieczności korzystania z toalety, o myciu zębów i wieczornej kąpieli. Jeśli senior ma problemy z poruszaniem się czy kontrolowaniem potrzeb fizjologicznych, wygodnym rozwiązaniem będą dla niego pieluchomajtki. U osób starszych leżących mogą pojawiać się odleżyny. Aby im zapobiec, staraj się zmieniać pozycję podopiecznego co 2 godziny oraz regularnie nawilżać i natłuszczać jego skórę oliwką i kremami. Pomocne okaże się też oklepywanie pleców – pozwoli zachować odpowiednie ukrwienie skóry.

Dieta osoby chorej na demencję powinna być zróżnicowana, zdrowa i przede wszystkim lekkostrawna. Sprawdzi się tutaj zwłaszcza bogata w owoce i warzywa dieta śródziemnomorska. Unikaj wprowadzania do menu tłustych i przetworzonych dań, gotuj i piecz zamiast smażyć. Podawaj seniorowi posiłki 4-5 razy dziennie, najlepiej w małych porcjach i w odpowiedniej konsystencji. Jeżeli podopieczny nie da rady gryźć i żuć, przygotuj mu rozdrobnione i przetarte danie. W ten sposób dłużej zachowa pewną samodzielność. Zawsze bądź obok, dyskretnie obserwuj, jak senior sobie radzi, czy się nie krztusi; w razie potrzeby zaproponuj pomoc. Dbaj też o to, by osoba starsza wypijała odpowiednią ilość płynów, czyli 1,5-2 litry na dobę.

Opieka nad seniorem z otępieniem wymaga dużej cierpliwości, empatii i dopasowania działań do potrzeb konkretnej osoby. Demencja jest podstępną chorobą, która potrafi szybko odebrać radość z życia. Dzięki Twojej pomocy podopieczny zyska siły, by z nią walczyć.