Podeszły wiek wiąże się z wieloma problemami zdrowotnymi. Nie każdy jednak wie, że niektóre z nich można złagodzić albo całkowicie wyeliminować dzięki… zdrowej diecie. W przypadku seniorów niezdrowe odżywianie może być bardzo niebezpieczne. Prowadzi ono bowiem do osłabienia organizmu, a także zwiększa ryzyko wystąpienia i rozwoju przewlekłych chorób. Nie mówiąc już o tym, że jakość życia podopiecznego znacznie się pogarsza. Aby kompleksowo zadbać o zdrowie seniora, potrzebna będzie zbilansowana dieta. Przekonaj się, na czym ona polega i jak ją wprowadzić.
Z czego składa się zbilansowana dieta?
Pracujesz jako opiekunka w Niemczech od jakiegoś czasu. Twój podopieczny ma swoje przyzwyczajenia, których nie zmieniałaś. W rezultacie zastanawiasz się, czy dieta, jaką ma aktualnie senior, na pewno jest zdrowa i zbilansowana. Jak to sprawdzić? Upewnij się, czy menu zawiera odpowiednie elementy. W diecie osoby starszej, zwłaszcza schorowanej, powinny znaleźć się pewne składniki odżywcze. Są to chociażby witaminy i minerały: wapń, witamina D i potas. To właśnie one zapewniają zdrowie kości i zapobiegają rozwojowi osteoporozy. Istotne jest również białko, które ma za zadanie budować masę mięśniową. W podeszłym wieku ulega ona znacznej redukcji, przez co senior jest wyraźnie słabszy i trudniej mu wykonywać codzienne czynności. Gdy do diety podopiecznego włączysz więcej białka, będzie ono zapobiegało utracie mięśni i sprawi, że organizm szybciej się zregeneruje.
Do menu seniora warto też włączyć zdrowe tłuszcze. Zwróć szczególną uwagę na te pochodzące z ryb morskich, a także oliwy z oliwek oraz orzechów. Tłuszcze, wbrew obiegowej opinii, nie są do końca niezdrowe. Odpowiadają bowiem za poprawę funkcjonowania mózgu, a także serca. Trzeba jedynie pamiętać, żeby nie nadużywać w diecie tłuszczów zwierzęcych, a skupić się na tych zawierających kwasy omega-3.
Pamiętaj również o odpowiedniej ilości błonnika w diecie seniora. Ten składnik wspiera pracę układu pokarmowego i reguluje poziom cukru we krwi. I najważniejsze – zachęć osobę starszą, żeby regularnie się nawadniała. Częste picie wody pozwala uniknąć zaparć i innych problemów na tle gastrycznym. Oprócz tego latem (i nie tylko) łatwo o odwodnienie, które może być niebezpieczne dla zdrowia i życia seniora.
Zalecenia żywieniowe dla osób starszych
Stworzenie idealnego menu dla podopiecznego bywa trudne. Gotowe jadłospisy dla seniorów nie zawsze uwzględniają indywidualne potrzeby podopiecznych. Warto zatem podejść do tej kwestii elastycznie i skupić się przede wszystkim na tym, czego potrzebuje dana osoba. Jeśli nie czujesz się pewnie, możesz skontaktować się z lekarzem prowadzącym seniora, a najlepiej z dietetykiem. Specjalista pomoże dopasować dietę do wieku podopiecznego i do jego specyficznych potrzeb. Zbilansowana dieta powinna spełniać kilka warunków. Posiłki muszą być bogate w wymienione wyżej składniki odżywcze, a także łatwo przyswajalne i smaczne, tak, by zachęcały seniora do jedzenia. Jak to zrobić? Najlepiej zacząć od zróżnicowania diety. Dopilnuj, by każdego dnia na talerzu podopiecznego znalazły się produkty z różnych grup żywnościowych. Nie zapominaj o warzywach i owocach – powinny być obecne w każdym posiłku, w proporcjach 3-2 lub 4-1 (3 posiłki z warzywami, dwa z owocami albo 4 posiłki z warzywami, 1 z owocami). Łatwo o nie zwłaszcza w lekkostrawnej, letniej diecie, ale powinny być obecne w posiłkach przez cały rok. Dostarczają organizmowi seniora dużą dawkę witamin, minerałów i błonnika.
A skoro już jesteśmy przy ilości posiłków, to skupmy się właśnie na niej. Gdy planujesz menu dla seniora, zwróć uwagę na to, jak często jadł dotychczas. Lekarze i dietetycy zalecają, by spożywać więcej mniejszych posiłków w ciągu dnia, za to regularnie. Pomoże to uniknąć nagłych spadków energii i wyrówna poziom cukru we krwi. Nie martw się, jeżeli ułożenie menu dla seniora okaże się trudniejsze, niż myślałaś. W wielu przypadkach, zwłaszcza przy chorobach przewlekłych, konieczna jest pomoc specjalisty. Dietetyk ułoży dla Twojego podopiecznego spersonalizowany jadłospis. Weźmie też pod uwagę specyficzne potrzeby i wymagania dietetyczne, które mogą utrudniać zbilansowanie diety. Skomponowanie menu dla osoby starszej chorej na osteoporozę, która ma alergię na białko, jest bardzo trudne. Konsultacja z wykwalifikowanym dietetykiem zdejmie ten ciężar z Twoich barków.
Zbilansowana dieta: składniki
Na czym polega zbilansowana dieta i jaką rolę odgrywają w niej wymienione elementy? Otóż dobrze ułożone menu dostarcza organizmowi wszystkie niezbędne składniki: białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy, minerały oraz wodę. Zdrowe odżywianie jest różnorodne: w jadłospisie powinny znajdować się pełnoziarniste produkty, świeże warzywa i owoce, chude drobiowe mięso, ryby, rośliny strączkowe i orzechy. Zaleca się też ograniczenie podaży soli i cukru, a także tłuszczów nasyconych. Senior powinien jeść częściej, ale za to mniejsze porcje. Ale najważniejszym czynnikiem zbilansowanej diety jest równowaga pomiędzy węglowodanami, białkami i tłuszczami. Podopieczny lubi słodkie, słone lub tłuste przekąski? Nie musi o nich całkowicie zapominać. Wystarczy znaleźć zdrowsze alternatywy albo zrobić ich domową wersję.
Planując posiłki dla seniora, pamiętaj o ich objętości. Osoby starsze zwykle potrzebują mniejszych ilości pożywienia. Warto więc dbać, by te mniejsze porcje były nasycone składnikami odżywczymi. Nie musisz też wymyślać dań godnych mistrza kuchni – badania dowiodły, że najlepsze i najzdrowsze są proste potrawy. Zbilansowana dieta opiera się więc na łatwych do przygotowania, bogatych w witaminy i atrakcyjnych wizualnie posiłkach, jedzonych wspólnie z seniorem. Tak, zgadza się. Jedzenie jest dla osób starszych wydarzeniem społecznym; często łączy rodzinę, która przez większość dnia jest zajęta swoimi sprawami. Jeśli usiądziesz z podopiecznym do obiadu czy kolacji, wpłyniesz pozytywnie na jego zdrowie psychiczne i emocjonalne.
Zbilansowana dieta to klucz do zdrowia podopiecznego. Dzięki dobrze skomponowanym posiłkom będzie on miał więcej energii i dużo lepszy nastrój. Dodatkowo zmniejszycie wspólnie ryzyko wystąpienia groźnych chorób wieku podeszłego. Cukrzyca, choroby serca czy osteoporoza to tylko niektóre z nich. Warto więc stawiać na stole przemyślane posiłki, pełne składników odżywczych. Teraz już doskonale wiesz, jak zbilansować dietę seniora tak, by była jednocześnie zdrowa i smaczna. Pora wykorzystać tę wiedzę w praktyce. Powodzenia!