Europa się starzeje – z roku na rok wzrasta liczba seniorów, zarówno w Niemczech, jak i w innych krajach kontynentu. Co za tym idzie, więcej osób potrzebuje stałej pomocy, a ich rodziny mierzą się z wyzwaniami dotyczącymi długotrwałej opieki. Do najtrudniejszych i najbardziej wymagających kwestii należą wielkie zespoły geriatryczne, czyli zespoły chorób wieku starczego. Czym one są? Specjaliści nazywają tak złożone problemy zdrowotne, obejmujące wiele dolegliwości i jednostek chorobowych. Każdy z nich powoli odbiera osobie starszej radość życia. Dziś przyjrzymy się najczęstszym problemom geriatrycznym i spróbujemy je nieco bliżej poznać.
Wielkie zespoły geriatryczne – co to jest?
Zdarza się, że dolegliwości, na które cierpi podopieczny, bardzo trudno sklasyfikować i jednoznacznie opisać. W takiej sytuacji dobrze jest sprawdzić, czy nie mamy do czynienia z zespołem geriatrycznym. Jest to grupa schorzeń i zaburzeń, które w istotny sposób wpływają na życie chorego. Nie chodzi jednak o typowe choroby wieku starczego, ale raczej o specyficzne problemy zdrowotne, trapiące wielu seniorów. Należą do nich takie dolegliwości, jak osłabienie organizmu, skłonność do utraty równowagi i upadków, kłopoty z pamięcią lub orientacją. Większość opiekunów pracujących w Niemczech choć raz się z nimi zetknęła.
Często rodzina podopiecznego oraz opiekunka bagatelizują te problemy, obwiniając za nie… po prostu starość. Uważają za zupełnie naturalny fakt, że osoba starsza może „się zapominać”, nie mieć już takiej koordynacji ruchowej, jak kiedyś albo mylić drogę do pobliskiego sklepu. Jednak nierzadko za tymi dolegliwościami stoją poważne problemy zdrowotne. Dlatego geriatria, jako stosunkowo młoda dziedzina medycyny, cały czas prowadzi badania nad wielkimi zespołami geriatrycznymi. Na ten moment wiemy jedno: całkowite przywrócenie zdrowia i sprawności z młodych lat jest niemożliwe. Mimo to skuteczna diagnoza i wdrożenie odpowiedniego leczenia może w dużym stopniu poprawić jakość życia seniora.
Przykłady problemów geriatrycznych u seniorów
Wymienimy teraz najczęściej spotykane zespoły geriatryczne u osób starszych. Czytaj dalej, a dowiesz się, jak rozpoznać ich objawy. Wiele z nich można leczyć, a niektórym nawet w pewnym stopniu zapobiegać.
- Upadki i zaburzenia równowagi: przyczyny skłonności seniora do upadków mogą być różne: wewnętrzne albo zewnętrzne. Do pierwszych zalicza się takie czynniki, jak choroby (niedociśnienie, padaczka, niedoczynność tarczycy, zwyrodnienia stawów), leki (na przykład moczopędne, nasenne, hipotensyjne, przeciwdepresyjne), a także pogorszenie wzroku lub słuchu. Natomiast zewnętrzne przyczyny upadków to chociażby brak uchwytów w łazience czy poręczy przy schodach, zbyt słabe oświetlenie, chodniki i progi, o które można się potknąć. Warto zwrócić na to uwagę, gdyż upadek, który u osób młodych jest niegroźny, dla seniorów może okazać się bardzo niebezpieczny. W podeszłym wieku wzrasta bowiem ryzyko złamań kości i unieruchomienia. A to z kolei może prowadzić do odleżyn, zakrzepicy żył głębokich oraz przykurczów stawowych. Dobrze jest więc w miarę możliwości dostosować dom do potrzeb podopiecznego.
- Nietrzymanie moczu i stolca, czyli inkontynencja: spotyka się je w różnych grupach wiekowych, najczęściej jednak dotyczy seniorów. Może być przejściowe albo utrwalone. Pierwsze często jest związane po prostu z infekcjami układu moczowego i stosowaniem leków, ale może też być wyznacznikiem cukrzycy. Z kolei utrwalone nietrzymanie moczu może wiązać się z uszkodzeniem włókien nerwowych, chociażby na skutek upadku i urazu rdzenia kręgowego. Nietrzymanie stolca często towarzyszy zaburzeniom otępiennym, bywa też wynikiem niewłaściwej diety lub nadużywania środków przeczyszczających. Inkontynencję można i trzeba leczyć. Zlekceważenie problemu sprawi, że podopieczny coraz bardziej zacznie wycofywać się z życia społecznego, co może prowadzić do lęków i depresji.
- Zaburzenia otępienne: należy do nich nie tylko choroba Alzheimera, ale też otępienie naczyniowe, otępienie z ciałami Lewy’ego i otępienie czołowo-skroniowe. Problemy z pamięcią to również nie jedyny ich objaw. Chory może przejawiać nieuzasadnione, nagłe zmiany nastroju, mieć trudności z wykonywaniem codziennych czynności.
Mniej znane zespoły geriatryczne
- Zespół słabości: to dolegliwość, o której mówi się zdecydowanie rzadziej, niż o innych. Jego objawem jest zauważalne osłabienie siły mięśniowej, wolniejszy chód, uczucie zmęczenia i wyczerpania. Senior unika aktywności fizycznej, a jego masa ciała spada. I chociaż mogłoby się wydawać, że nie jest to nic poważnego, rzeczywistość wygląda inaczej. Zespół słabości może wzmacniać objawy chorób przewlekłych. Niekiedy prowadzi też do wystąpienia różnych schorzeń wymagających długiego leczenia.
- Geriatryczny zespół jatrogenny: nie jest on chorobą ani dolegliwością, ale wynikiem nieprawidłowego leczenia seniora. Mówiąc wprost, rozwija się na skutek wystąpienia interakcji pomiędzy zażywanymi lekami. Im więcej lekarstw przyjmuje osoba starsza, tym większe ryzyko rozwoju zespołu jatrogennego. Zdarza się też, że pacjent przyjmuje zbyt duże dawki leków albo pojawiły się skutki uboczne, które zostały zlekceważone. W efekcie senior skarży się na nowe dolegliwości i… otrzymuje kolejne leki. Jak łatwo się domyślić, te jedynie pogłębiają problem. Rozwiązaniem jest tutaj zmodyfikowanie leczenia.
Na jakie dolegliwości może jeszcze cierpieć senior?
Powyższa grupa to tylko podstawowe wielkie zespoły geriatryczne – na nich lista się nie kończy. Zazwyczaj doliczane są do nich innego rodzaju problemy, z którymi zmagają się osoby starsze. Mowa tutaj chociażby o:
- zaburzeniach psychicznych, w tym depresji,
- unieruchomieniu (z jakiegokolwiek powodu: upadku, choroby, udaru mózgu),
- tendencji do odleżyn,
- niedożywieniu i odwodnieniu (niekiedy uszkodzeniu ulega część mózgu odpowiedzialna za odczuwanie głodu oraz pragnienia),
- zaburzeniach termoregulacji (hipotermia, hipertermia),
- chorobach oczu, zaburzeniach słuchu.
Czy wielkie zespoły geriatryczne są uleczalne? Podobnie jak w przypadku chorób wieku starczego, z powodzeniem można łagodzić ich objawy i skutki oraz po części im zapobiegać. Kluczem do sukcesu jest tutaj świadomość problemów, z jakimi zmaga się podopieczny. Na bieżąco śledź chociażby ulotki leków, które zażywa senior. Jeżeli zauważyłaś, że osoba starsza gorzej się czuje, ma zawroty głowy, do starych objawów dołączają kolejne – poinformuj o tym lekarza. Bądź również wyczulona na zmiany nastroju, przygnębienie, niechęć do aktywności. Mogą być one oznakami depresji lub innych problemów natury psychicznej. Pamiętaj, uważna opieka oraz monitorowanie stanu zdrowia pomagają unikać wystąpienia zespołów geriatrycznych.
Chcesz pomagać seniorom i sprawiać, by ich życie stawało się łatwiejsze? Mamy dla Ciebie atrakcyjne oferty pracy dla opiekunek w Niemczech. Zapraszamy do kontaktu z nami!