Mogłoby się wydawać, że dłuższe dni i coraz lepsza pogoda dodadzą nam energii po zimie. Rzeczywistość często jednak wygląda inaczej. Wraz z pierwszymi ciepłymi tygodniami nadchodzi przesilenie wiosenne, którego skutki odczuwają szczególnie seniorzy. Jakie są jego przyczyny i objawy? Co zrobić, gdy podopieczny cierpi z powodu wiosennego zmęczenia? Odpowiedzi na powyższe pytania znajdziesz w dzisiejszym artykule.
Przyczyny występowania przesilenia wiosennego
Kiedy jest przesilenie wiosenne? Zwykle datuje się je na przełom marca i kwietnia. Początek wiosny w naszym kraju, jak również w Niemczech, zwykle nie wygląda zachęcająco, zwłaszcza pod względem pogodowym. Wciąż jest jeszcze zimno, a niebo zasnuwają deszczowe lub śniegowe chmury. Nieliczne przebłyski cieplejszego już słońca sprawiają, że masz ochotę zdjąć ciężką zimową kurtkę. Wystarczy jednak jeden zimny podmuch wiatru, aby przypomnieć sobie, że do prawdziwej wiosny jeszcze daleko. To nie wprawia w dobry nastrój, zwłaszcza, że po zimie w organizmie jest jeszcze sporo melatoniny (hormonu snu). Potrzebna jest serotonina, czyli hormon szczęścia, który wytwarza się pod wpływem światła słonecznego. Dopóki jej poziom się nie zwiększy, kondycja psychiczna może nie być zbyt dobra.
W ostatnich miesiącach Ty i Twój podopieczny większość czasu spędziliście zapewne w domu. Pogoda nie zachęcała do długich spacerów ani do aktywności fizycznej na zewnątrz. Być może jedliście bardziej kaloryczne, tłustsze posiłki. Chętniej zostawaliście na kanapie, oglądaliście telewizję i czytaliście książki. Długie, zimowe miesiące spowodowały więc rozleniwienie i spadek energii. Nagle jednak dzień się znacznie wydłuża, robi się cieplej: idzie wiosna. Organizm potrzebuje więcej energii, której jednak nie ma skąd czerpać. Brakuje mu podstawowych witamin i minerałów, jak potas, żelazo, magnez i cynk. W efekcie zarówno senior, jak i Ty, stajecie się rozdrażnieni, senni, brakuje Wam energii. Skoki ciśnienia i zmieniająca się jak w kalejdoskopie pogoda wcale nie pomagają. W efekcie pojawia się syndrom zmęczenia wiosennego, zwany przesileniem wiosennym.
Przesilenie wiosenne: najczęstsze objawy
Każdy człowiek inaczej odczuwa wiosenne zmęczenie. Twój podopieczny może jednak zmagać się z nim nieco dłużej – nawet przez kilka tygodni. Nie należy więc bagatelizować żadnego objawu. Wiele z nich może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Dlatego warto uważnie obserwować seniora, by w razie potrzeby móc odpowiednio zareagować.
Symptomy przesilenia wiosennego u osoby starszej to:
- ciągła senność,
- osłabienie organizmu,
- rozdrażnienie, zdenerwowanie,
- zmniejszenie odporności na stres,
- bóle głowy,
- problemy ze skupieniem i koncentracją,
- brak motywacji do działania.
Jak pomóc seniorowi pokonać przesilenie wiosenne? Kluczowe jest odpowiednie nawodnienie. Osoby starsze często zapominają o piciu wody, zwłaszcza w chłodniejszych miesiącach. Skutkiem może być odwodnienie, które objawia się między innymi znużeniem, bólami głowy, pogorszeniem samopoczucia i sennością. Dlatego warto sprawdzać, ile wody i innych płynów podopieczny wypija w ciągu dnia.
Dobrym sposobem na walkę z objawami przesilenia wiosennego jest ruch. Gdy pogoda nieco się poprawi, zachęć seniora do wyjścia na zewnątrz. Odpowiednie dotlenienie pomoże pokonać wahania nastroju, a także przyczyni się do poprawy funkcjonowania organizmu. Już półgodzinny spacer pozwoli poradzić sobie z wiosennym zmęczeniem. Dopilnuj tylko, by podopieczny był ubrany odpowiednio do pogody i panującej temperatury.
Dieta na wiosenne przesilenie: co powinien jeść senior?
Jak już wiemy, zimowa dieta niekoniecznie dobrze wpływa na organizm osoby starzej. Na przedwiośniu dobrze jest więc zadbać o prawidłowe odżywianie. Gdy senior dostarczy organizmowi potrzebnych witamin i minerałów, objawy przesilenia wiosennego staną się mniej dokuczliwe. Co zatem warto podsunąć podopiecznemu? Przede wszystkim orzechy. Co prawda mają dużo kalorii, ale jednocześnie są doskonałym źródłem witaminy E i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Wspomagają więc redukcję cholesterolu i działają przeciwzakrzepowo. Wiosną przyda się również większa dawka kwasu foliowego, magnezu, fosforu i witaminy B, które poprawiają nastrój oraz funkcje poznawcze mózgu. Na talerzu osoby starszej częściej powinny lądować ryby, które dzięki kwasom omega-3 i omega-6 wzmacniają układ immunologiczny.
Staraj się w miarę możliwości urozmaicać posiłki seniora. Zachęcaj go do jedzenia warzyw i owoców – zawarte w nich witaminy wzmocnią organizm podopiecznego i przygotują go do walki z przesileniem wiosennym. Włącz też do jadłospisu produkty bogate w tryptofan. Jest to aminokwas uczestniczący w produkcji serotoniny. Znajdziesz go w rybach, chudym mięsie, nabiale, żółtym serze i bananach. Wiosną warto też ograniczyć słodycze oraz tłuste i wysoko przetworzone pokarmy.
Osoby starsze zwykle gorzej znoszą przesilenie wiosenne. Dlatego warto już wcześniej zadbać o podopiecznego. Dzięki kilku dobrym nawykom jego organizm dużo lepiej poradzi sobie z przykrymi dolegliwościami.