Ciepłe, letnie dni są już tylko wspomnieniem. Jesień rozgościła się na dobre i przyniosła ze sobą zimne poranki, wietrzne popołudnia i deszczowe wieczory. Tę zmianę dostrzegają w szczególności seniorzy. Wielu z nich skarży się na ciągłe uczucie zimna, mimo że temperatura w domu jest wysoka. Czy to hipotermia? Na szczęście nie zawsze. Poznaj możliwe przyczyny wychłodzenia u seniora.
Nie tylko hipotermia, czyli przyczyny uczucia zimna
W podeszłym wieku spada temperatura ciała – ten proces jest potwierdzony badaniami. Jego przyczyna to zmniejszenie masy mięśniowej i podskórnej tkanki tłuszczowej. Przez to senior nie jest w stanie utrzymać odpowiedniej wewnętrznej temperatury. Czasami większa wrażliwość na ciepło albo zimno może oznaczać łagodną hipotermię, ale nie jest to regułą. Zdarza się bowiem, że powodem uczucia zimna są zażywane leki, jak na przykład beta-blokery czy blokery kanału wapniowego. Większy chłód odczuwają także podopieczni cierpiący na cukrzycę czy niedoczynność tarczycy, a także osoby z chorobami układu krążenia. To ono bowiem ma za zadanie utrzymać ciepło w organizmie. Jeżeli układ krążenia nie działa poprawnie, senior może mieć zimne dłonie, stopy, ramiona i nogi. Szczególnie narażone są tu osoby ze schorzeniami sercowo-naczyniowymi. Warto wiedzieć, że z wiekiem krążenie może się pogarszać, gdyż naczynia krwionośne stopniowo tracą elastyczność.
Ciągłe uczucie zimna może też świadczyć o anemii. Inaczej nazywa się ją niedokrwistością, gdyż w jej przebiegu zaczyna brakować czerwonych krwinek. Krwinki te transportują tlen do tkanek. Objawami anemii mogą więc być: zmęczenie, osłabienie, duszność, ból głowy, blada skóra i częstoskurcz zatokowy. Dobrze jest też sprawdzić stan nerek, zwłaszcza jeśli Twój podopieczny choruje na nadciśnienie bądź cukrzycę. Choroby nerek są ściśle powiązane z niedokrwistością: chory narząd nie filtruje krwi poprawnie. Obserwuj swojego podopiecznego i bądź wyczulona na objawy takie, jak ból pleców w części lędźwiowej, promieniujący na całe plecy, a także nudności, wymioty i zmiany widoczne w moczu.
Hipotermia: objawy i zapobieganie
Zwykle senior sam sygnalizuje, że jest mu zimno i chce dodatkową warstwę odzieży. Inaczej jest z osobami chorymi na Alzheimera czy leżącymi – nie zawsze są w stanie powiedzieć, czego akurat potrzebują. Warto więc być wyczulonym na poniższe symptomy:
- Łagodna hipotermia objawia się: bladością skóry, mniejszą częstotliwością oddechów, problemami z pamięcią, dreszczami, drżeniem rąk, sennością, zmęczeniem, trudnościami w mówieniu.
- O zaawansowanej hipotermii świadczą: kłopoty z chodzeniem, spowolnienie, gwałtowne ruchy rąk i nóg, powolny i płytki oddech, wolne bicie serca, nietrzymanie moczu, utrata przytomności.
Według przeprowadzonych badań średnia temperatura ludzkiego ciała wynosi około 36,4-37°C. U seniorów jest jednak nieco niższa. Warto więc chronić osobę starszą przed wychłodzeniem, czyli sytuacją, kiedy organizm traci ciepło szybciej, niż jest w stanie je wytworzyć. Graniczną wartością, poniżej której mówimy już o hipotermii, jest temperatura 35°C. O wychłodzenie łatwiej jest w okresie jesienno-zimowym, kiedy za oknem jest już zimno, a mieszkanie czy dom nie zawsze da się odpowiednio dogrzać. Ci seniorzy, którzy są wrażliwi na niskie temperatury i mają wolniejszy metabolizm, mogą czuć dyskomfort nawet w pomieszczeniu ogrzanym do 21°C.
Nie lekceważ żadnych objawów wychłodzenia, które zgłasza podopieczny. Hipotermia w przypadku starszych osób może prowadzić nawet do sytuacji zagrażającej życiu.
Jak chronić seniora przed wychłodzeniem?
Opieka nad osobą starszą, która doświadcza objawów hipotermii, to trudne zadanie – zwłaszcza jesienią i zimą. Istnieje jednak kilka prostych sposobów na rozgrzanie, dzięki którym Wam obojgu będzie łatwiej przetrwać ten czas. Przede wszystkim pamiętaj o tym, żeby grzejniki cały czas były włączone, ale nie rozkręcaj ich maksymalnie. Optymalna temperatura dla osoby starszej to 21-22°C. Dobrym ruchem jest uszczelnienie drzwi i okien: dzięki temu ciepło nie będzie uciekać.
Co prawda na zewnątrz jest coraz chłodniej, ale to jeszcze nie powód, żeby rezygnować ze spaceru. Nawet delikatny ruch poprawi krążenie i zwiększy odporność seniora. Upewnij się tylko, że tuż przed wyjściem podopieczny zjadł pełnowartościowy posiłek. Dopilnuj też, by ubrał się odpowiednio do pogody i temperatury. Najlepszym rozwiązaniem będzie ubiór „na cebulkę”, który pozwoli regulować ilość warstw, jeśli aura się zmieni. Gdy już jest naprawdę chłodno, przydadzą się również rękawiczki, szalik i wygodna, ciepła czapka. Po powrocie do domu przykryj seniora ciepłym kocem i przygotuj mu rozgrzewającą herbatę albo kakao.
W regulowaniu temperatury ciała pomoże dieta rozgrzewająca. Jej elementami są: złożone węglowodany, awokado, banany, papryczka chilli, a także kminek czy cynamon. Doskonałym pomysłem na szybkie rozgrzanie jest herbata z miodem, kakao z cynamonem czy gorąca czekolada z przyprawami. Zachęć seniora, żeby pił wodę – przynajmniej 2 litry dziennie. Odwodnienie może się bowiem przyczyniać do zaburzeń termoregulacji organizmu. Jeśli podopieczny nie chce pić wody w temperaturze pokojowej, lekko ją podgrzej. Możesz też proponować osobie starszej zdrowe herbaty ziołowe i owocowe.
Wychłodzenie to niebezpieczny objaw, który może prowadzić do poważnych problemów. Zadbaj więc o swojego podopiecznego – zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.