Zaparcia, czyli inaczej zatwardzenie, to dolegliwość, na którą często cierpią seniorzy. Problemy te dotyczą szczególnie osób leżących i niepełnosprawnych. Przedłużające się i nieleczone zaparcia prowadzą do rozwoju chorób. Jeśli Twój podopieczny skarży się na dolegliwości ze strony układu pokarmowego, trzeba szybko działać. Dowiedz się, jak mu pomóc!
Czym są zaparcia?
Zatwardzenie to jedna z nieprawidłowości w pracy układu pokarmowego. O zaparciu można mówić w momencie, kiedy treść jelitowa zalega przez dłuższy czas w przewodzie pokarmowym. Prawidłowa częstotliwość wypróżniania to raz dziennie, ale dopuszcza się też trzy razy w ciągu tygodnia. Jeśli te warunki nie są spełnione, można mówić o zaparciach. Objawami są różnego rodzaju nieprzyjemne dolegliwości: wzdęcia, gazy, uczucie pełności, bóle brzucha i głowy, uporczywe odbijanie.
Przyczyny zaparć u osób starszych są różne. Warto jednak wiedzieć, że z biegiem lat u człowieka zmniejsza się liczba wypróżnień – ale nie powinna też być zbyt niska. Najczęstsze powody występowania zaparcia to:
- Choroby układu pokarmowego: zapalenie jelita grubego, nowotwory, zwężenie jelit. Zaparcia powodują także takie schorzenia, jak otyłość, cukrzyca, niedoczynność tarczycy, mukowiscydoza, a także choroby układu nerwowego.
- Leki, które senior stale przyjmuje. Do głównych „winowajców” należą tutaj leki uspokajające, niesteroidowe leki przeciwzapalne albo przeciwpadaczkowe.
- Nieodpowiednia dieta i brak aktywności fizycznej. U leżącego seniora trudno o aktywizację, natomiast o pełnowartościowe posiłki można dbać na co dzień. Powinny być bogate w błonnik i płyny. Z wiekiem u osób starszych zmniejsza się i apetyt, i pragnienie, dlatego trzeba zachęcać seniora do picia.
- Depresja starcza. Pogarszający się stan psychiczny, epizody depresyjne czy otępienie także mogą być przyczyną kłopotów z układem pokarmowym.
Leczenie zaparć u leżącego seniora
Jeśli u podopiecznego wystąpi zatwardzenie, dobrze jest skonsultować się z lekarzem. Wiele leków można kupić bez recepty, ale przed ich zażyciem warto zapytać o rady dotyczące dawkowania. Najpopularniejsze i najskuteczniejsze leki na zaparcia to:
- Środki zwiększające objętość mas kałowych, takie jak błonnik i surowce śluzowe. W aptece dostępne są tabletki z błonnikiem, nasiona lnu i babki płesznik. To bezpieczniejsze rozwiązanie, niż tabletki przeczyszczające.
- Preparaty osmotyczne, czyli zatrzymujące wodę: laktuloza i sól gorzka. Minusem jest fakt, że na ich działanie trzeba poczekać 2-3 dni.
- Środki przeczyszczające – dają szybkie rezultaty, ale drażnią układ pokarmowy i trzeba przyjmować ich coraz więcej. Nadają się głównie do krótkotrwałego stosowania.
Leki na zaparcia są dobrym rozwiązaniem, ale tylko na chwilę. Przedłużające się kłopoty z wypróżnianiem to dyskomfort dla podopiecznego, a długotrwałe stosowanie lekarstw tylko go pogłębia. W takich przypadkach lepiej zastosować domowe sposoby na zaparcia u osób starszych. Należy do nich przede wszystkim odpowiednia dieta. Pokarmy podawane seniorowi powinny być bogate w błonnik. Wprowadź więc do menu podopiecznego owoce, warzywa i produkty pełnoziarniste. Dobry wpływ na perystaltykę jelit mają też: len mielony, figi, jabłka i suszone śliwki, a także oliwa z oliwek. Podawaj posiłki regularnie co 3-4 godziny i zachęcaj seniora do picia. Optymalną ilością jest 2-2,5 litra płynów dziennie. Warto skorzystać z dobroci naturalnych probiotyków: jogurtów, kefiru i maślanki. Zrezygnuj natomiast z podawania smażonych i wysoko przetworzonych produktów. Nie poleca się też warzyw strączkowych, gdyż działają wzdymająco.
Co na zaparcia u osoby leżącej?
Osobom w pełni sprawnym, które chcą wyleczyć zaparcia, poleca się aktywność fizyczną. Senior leżący nie ma jednak takiej możliwości. Co zrobić w tej sytuacji? Dobrym wyjściem okaże się rehabilitacja wykonywana przez profesjonalistów. Jeżeli jest to niemożliwe, warto do codziennej pielęgnacji dołączyć masaż brzucha podopiecznego. Przydatne okażą się ciepłe okłady, które pobudzą jelita do działania.
Jeśli opiekujesz się seniorem, który cierpi na zaparcia, możesz mu łatwo pomóc. Jak? Przede wszystkim pilnując odpowiedniej diety (bogatej w błonnik i płyny) i regularności posiłków. Dobrze jest też włączyć do codziennego menu naturalne probiotyki, czyli jogurty i kiszonki. Przydatne okażą się również produkty, które wspierają układ trawienny w jego prawidłowym działaniu. Są to: siemię lniane i suszone śliwki. Oczywiście powyższe sposoby na zaparcia u osoby leżącej sprawdzają się wtedy, gdy dolegliwości są sporadyczne. W przypadku nawracających zaparć należy zgłosić się do lekarza.