Osoba zatrudniona w niemieckiej opiece ma za zadanie przede wszystkim dbać o dobre samopoczucie podopiecznego. Zajmuje się więc nim kompleksowo: pomaga w codziennym życiu, wspiera w poruszaniu się, myciu, dba o jego właściwą dietę i o to, by brał leki. To jednak nie wszystko. Opieka nad seniorem nie ogranicza się tylko do podstawowych czynności pielęgnacyjnych. Równie ważna jest aktywizacja – zarówno fizyczna, jak i umysłowa. W ciepłe dni można wyjść na spacer, popracować w ogródku. Co jednak robić w domu w deszczowy dzień? Przedstawiamy kilka ciekawych pomysłów na jesienne i zimowe domowe aktywności.
Jak wygląda opieka nad seniorem w deszczowy dzień?
Każdy opiekun osoby starszej ma inne pomysły na to, jak spędzać czas z podopiecznym. Nic w tym dziwnego – seniorzy posiadają różne zainteresowania, lubią odmienne rozrywki. Jeden podopieczny będzie szczęśliwy, mogąc grać w gry planszowe razem z opiekunem, inny będzie wolał malować akwarelami. Zanim więc stworzysz seniorowi plan rozrywek, upewnij się, że propozycje mu się spodobają. A jakie aktywności będą polecane dla osoby starszej?
- Ćwiczenia dla seniorów – to nie tyle rozrywka, co pozycja niemalże obowiązkowa w harmonogramie dnia. Oczywiście wszystko zależy od stanu zdrowia seniora i od zaleceń lekarza. Niemniej jednak każdy, chociażby najdrobniejszy ruch pomaga zadbać o zdrowie i kondycję. Unoszenie ramion, nóg, ściskanie piłeczek, delikatne skłony, stanie na jednej nodze, a nawet proste spacery po domu czy wchodzenie po schodach sprawdzą się idealnie. W przypadku mobilnych i sprawnych seniorów można rozważyć jogę lub aerobik.
- Gry i łamigłówki – planszówki, karty, puzzle, krzyżówki, bingo, sudoku, szachy, warcaby, rebusy. Możliwości jest wiele, a wszystkie pobudzą myślenie, poprawią pamięć i zdolność kojarzenia.
- Prace manualne – malowanie, rysowanie, robienie na drutach, szydełkowanie, wyszywanie, tworzenie modeli, origami. Zajęcia plastyczne dla seniorów cieszą się dużą popularnością – czemu więc nie zorganizować takich w domu? Doskonałym pomysłem jest DIY, czyli „zrób to sam”. Możesz zachęcić podopiecznego do wykonania kartek świątecznych dla rodziny czy ramki z masy solnej, która ozdobi salon. Być może wspólnie odkryjecie jego nowe hobby.
- Wspólne gotowanie – wiele osób starszych uwielbia gotować, ale nie jest w stanie już robić tego samodzielnie. Poproś więc seniora o pomoc w przygotowywaniu obiadu. Nie musi wykonywać pracy ponad swoje siły; wystarczy, że umyje i obierze warzywa. Ważniejszy jest Wasz wspólny wkład w posiłek i satysfakcja z jego przygotowania.
- Prace domowe – tak samo, jak w przypadku gotowania, możesz poprosić podopiecznego o pomoc w dbaniu o dom. Często seniorzy nie potrafią się pogodzić z faktem, że jeszcze do niedawna byli samowystarczalni, a teraz muszą polegać na innych. Prośba o wytarcie kurzu czy umycie sztućców to niewielka rzecz, a może pomóc osobie starszej poczuć się lepiej.
- Czytanie – książek, gazet, czasopism. Zapytaj seniora o jego gust literacki i podsuwaj mu pasujące lektury. Kto wie, być może później podyskutujecie na ich temat?
Leżący podopieczny – jak go aktywizować?
W przypadku leżącego seniora kluczową sprawą będzie rehabilitacja. Zwykle zajmuje się nią profesjonalny fizjoterapeuta, ale Ty, jako opiekunka, możesz go wspomóc. Wykorzystaj do tego na przykład wspomniane wcześniej ćwiczenia dla seniorów. Pamiętaj, żeby przed wprowadzeniem treningu zasięgnąć porady specjalisty. Fizjoterapeuta pokaże Ci, jak właściwie wykonywać dane ćwiczenie i jak pomagać w nim podopiecznemu. Ruch, chociażby najmniejszy, ma bowiem ogromne znaczenie. Nie tylko wspomaga funkcjonowanie organizmu, ale też przyspiesza powrót do zdrowia lub ułatwia codzienne życie. Często rehabilitacja fizyczna idzie w parze z innymi zabiegami, Należą do nich chociażby:
- masaże lecznicze,
- leczenie naświetlaniem (przy pomocy specjalistycznych, przeznaczonych do tego lamp),
- kuracje ultradźwiękami.
O zastosowaniu każdej z nich decyduje lekarz. On, na podstawie dolegliwości seniora i jego potrzeb, dobiera rodzaj rehabilitacji, jej intensywność i częstotliwość. Twoim zadaniem jest pamiętanie o terminach wizyt fizjoterapeuty i zachęcanie podopiecznego do wykonywania ćwiczeń. Warto zapisać je w kalendarzu i potraktować jako zwyczajny element dnia. Zadbaj też o to, by osoba starsza czuła się bezpiecznie w trakcie wykonywania ćwiczeń.
Opieka nad seniorem z demencją a jego aktywizacja
Warto dobrać takie zajęcia dla seniora, by mogły one wspomagać jego pamięć i postrzeganie rzeczywistości. Możesz w tym celu skonsultować się z lekarzem. Specjalista dobierze rodzaj aktywności do możliwości starszej osoby. Odpowiednie ćwiczenia opóźnią rozwój demencji, a chorej osobie ułatwią codzienne życie. Jak zatem powinna wyglądać aktywizacja seniora zmagającego się z demencją? Pomocne będą wszelkiego rodzaju gry słowne i pamięciowe, także te wyżej wymienione. Oprócz tego jednak dobrze jest wpleść ćwiczenia pamięci w zwyczajne rozmowy w trakcie opieki nad seniorem w domu.
Przykładem jest chociażby komunikowanie podopiecznemu, co ma w danej chwili zrobić – na przykład w czasie wieczornej toalety podpowiadaj seniorowi kolejne czynności. Mów: „proszę wziąć szczoteczkę do zębów i pastę”, „proszę wytrzeć twarz ręcznikiem”. W ten sposób zachęcisz go do samodzielności. Często rozmawiajcie o jego bliskich, pytaj go o wydarzenia z przeszłości i wracaj do tych, o których już wspominał. Od czasu do czasu zapytaj podopiecznego o jego imię i nazwisko, adres, miejsce, w którym jesteście, o datę i godzinę. Przeglądajcie wspólnie album ze zdjęciami rodzinnymi; zachęcaj seniora, aby opowiadał o osobach znajdujących się na nich.
Aktywizacja jest ważna w przypadku każdego seniora – nie tylko chorego na demencję. Niesie ona za sobą wiele wymiernych korzyści. Wśród nich warto wymienić poprawę kondycji, lepszą pracę układu oddechowego i krwionośnego, lepsze trawienie i funkcjonowanie organizmu, zmniejszenie ryzyka powstawania odleżyn oraz wsparcie zdrowia psychicznego osoby starszej. Opieka nad seniorem powinna więc mieć w sobie elementy aktywizacji. Dzięki niej komfort życia Twojego podopiecznego znacznie się podniesie.