Opiekunka osób starszych w swojej pracy często opiekuje się osobami przewlekle chorymi. Decydując się na takie zajęcie, powinna więc zdawać sobie sprawę z tego, jak postępować z seniorem, któremu coś dolega. Jedną z najczęściej występujących chorób u osób starszych jest cukrzyca. Jakie są jej objawy? Jaka powinna być dieta dla cukrzyka? Na te pytania odpowiadamy w naszym kolejnym artykule.
Senior chory na cukrzycę
Cukrzyca jest bardzo popularną oraz przewlekłą chorobą metaboliczną, podczas której w organizmie osoby starszej podwyższa się poziom cukru we krwi. Przyczyną występowania cukrzycy jest niedobór insuliny lub jej nieprawidłowe działanie.
Podłoże choroby zazwyczaj związane jest z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, a takie zaburzenia są charakterystyczne dla starszych ludzi. Dzieje się tak, ponieważ z wiekiem spada produkcja insuliny. Na wspomniane zaburzenia wpływ mają również niektóre leki (beta-blokery i leki moczopędne). Możemy rozróżnić kilka typów cukrzycy. Jednym z nich jest cukrzyca typu C i ona najczęściej występuje u osób starszych.
Odpowiednio wczesne zdiagnozowanie choroby w opiece nad osobami starszymi nie jest znacznie utrudnione, jednak objawy, które występują o osób starszych, nie są charakterystyczne. Rozwojowi choroby sprzyjać może również otępienie i brak umiejętności opisania objawów przez podopiecznego.
Cukrzyca – objawy
Jak już wspominaliśmy, objawy cukrzycy u osób starszych nie są charakterystyczne, dlatego istotne jest wykonywanie badań przesiewowych, które pomagają ustalić chorobę. Podopieczni, którzy cierpią na hiperglikemię mogą zdradzać symptomy takie, jak:
- zaburzenia widzenia,
- zwiększone pragnienie,
- zakażenie grzybicze,
- zakażenie dróg moczowych,
- zwiększony apetyt,
- problemy z oddawaniem moczu,
- problemy skórne,
- pogorszenie się pamięci,
- poczucie osłabienia.
Dieta dla cukrzyków – leczenie
Leczenie osoby chorej na cukrzycę powinno być kompleksowe i poza terapią farmakologiczną powinno obejmować również postępowanie dietetyczne. Odpowiednia dieta u cukrzyka może znacznie zmniejszać stężenie glukozy, wartości hemoglobiny glikowanej oraz stężenia cholesterolu u osób starszych. To w konsekwencji znacznie poprawia ich stan zdrowia i samopoczucie.
Opiekunka powinna również pamiętać, że prawidłowy jadłospis dla cukrzyka z nadwagą i otyłością jest niezbędny do uzyskania redukcji masy ciała. Właściwie ułożona dieta dla diabetyka wpływa na poprawę jakości życia seniora oraz zmniejsza ryzyko rozwoju powikłań, które towarzyszą cukrzycy. Dieta osób starszych chorych na cukrzycę jest nieodłącznym elementem w leczeniu tego schorzenia.
Opieka seniora wymaga wiedzy na temat tego, co można jeść przy cukrzycy. Opiekunka osoby starszej powinna wiedzieć, co senior może jeść, czego unikać i jak podawać mu leki.
Cukrzyca typu C – prawidłowe odżywianie
Bardzo istotnym elementem diety dla diabetyków jest wartość energetyczna spożywanych produktów. Ustala się ją indywidualnie, przez lekarza prowadzącego lub dietetyka, na podstawie takich parametrów seniora jak: wiek, płeć, masa ciała, wzrost oraz poziom aktywności fizycznej. Dziennie zapotrzebowanie energetyczne w diecie dla cukrzyków jest wyrażane za pomocą liczby kalorii, którą opiekunka powinna rozłożyć na 4-6 posiłków w jadłospisie dla cukrzyka. Posiłki należy spożywać o stałych porach – to bardzo ważne w postępowaniu związanym z leczeniem cukrzycy. W diecie u cukrzyka wskazane jest utrzymanie względnie stałej liczby węglowodanów i pozostałych kalorii w poszczególnych posiłkach.
To, co jeść przy cukrzycy powinna wiedzieć każda opiekunka, ale też sam senior i jego rodzina. W pracy w opiece bardzo istotne jest komunikowanie się, rozmawianie i przekazywanie sobie informacji o dolegliwościach związanych ze stanem zdrowia osoby starszej. Jadłospis dla cukrzyka ustala osoba odpowiedzialna za leczenie seniora, a nie sama opiekunka. To rodzina oraz lekarz czy dietetyk zobowiązany jest do przekazania ważnych informacji na temat tego, co jeść przy cukrzycy.
Charakterystyka diety dla cukrzyków
Tak jak było to wspomniane wcześniej, normą w diecie dla cukrzyków jest spożywanie częstej liczby posiłków. Może ich być nawet do 7 dziennie, ale trzeba je podawać o stałych porach. Bardzo ważne jest zachowanie dyscypliny kalorycznej posiłków i wartości indeksu glikemicznego. Opiekunka powinna pamiętać o witaminach grupy B, kwasie foliowym, biotynie, witaminach C i E oraz o minerałach takich jak:
- cynk,
- chrom,
- magnez,
- selen.
Jadłospis dla cukrzyka – co można jeść?
Podopieczni chorzy na cukrzycę powinny spożywać:
- wypieki pełnoziarniste, płatki owsiane;
- chude mięso (np. drób)
- ryby,
- wyroby mleczarskie,
- bardzo dużo warzyw,
- produkty zawierające dużo błonnika, który obniża stężenie glukozy we krwi, daje poczucie sytości i zapobiega zaparciom;
- nieznaczną ilość owoców,
- produkty gotowane na parze, grillowane i pieczone.
Przyzwyczajenie się do odpowiedniego sposobu odżywania bywa trudne, a opiekunka powinna wspierać seniora w tym procesie. Dlatego powinna wiedzieć np., jakie są wymienniki dietetyczne oraz w jaki sposób gotować takie potrawy. Dieta dla diabetyków nie musi być nudna, należy jednak myśleć o niej jako o całości i stosować się do zaleceń.