Jednym z najtrudniejszych obowiązków na szteli jest opieka nad leżącym podopiecznym. Opiekunka osoby starszej musi wiedzieć, jak się nią zajmować, by nie pogorszyć jej stanu zdrowia. Najważniejszą kwestią jest zapewnienie seniorowi komfortu, ale przy tym nie należy zapominać o sobie. Jak wygląda opieka nad osobą leżącą i o czym powinna pamiętać opiekunka? Przekonajmy się.
Wyposażenie pokoju chorego seniora
W wielu niemieckich domach opiekunka osoby starszej ma do dyspozycji potrzebne wyposażenie i sprzęt. Jest to niezbędne zwłaszcza w przypadku zajmowania się niepełnosprawnym albo leżącym seniorem. Zanim więc zdecydujesz się podjąć konkretnego zlecenia, postaraj się dowiedzieć, jakie warunki na Ciebie czekają. Leżący podopieczny powinien mieć własny pokój, który zapewni mu prywatność. Często przydaje się też dodatkowy parawan – można nim zasłonić łóżko w trakcie czynności higienicznych. Upewnij się, że podopieczny ma wygodne łóżko. Dla Ciebie najlepszym wyjściem będzie łóżko regulowane, które można podnieść, ale niestety nie zawsze jest dostępne. Nie zaszkodzi jednak zaproponować rodzinie seniora zakupu materaca przeciwodleżynowego i barierki zabezpieczającej łóżko. Niezbędny okaże się też wysięgnik czy regulowane oparcie. Zapytaj, czy materac podopiecznego posiada pokrowiec albo nakładkę higieniczną. Tego typu zabezpieczenia chronią łóżko przed zabrudzeniem czy zamoczeniem. Pamiętaj o tym, aby często wietrzyć i zmieniać pościel chorego. Zadbaj też, by nosił przewiewne ubrania i bieliznę z naturalnych tkanin.
Jak opiekunka osoby starszej powinna ją karmić?
W zakres obowiązków opiekunki osoby starszej w Niemczech wchodzi dbanie o zdrowe odżywianie. Leżący seniorzy mogą cierpieć na zaburzenia apetytu, mieć problemy z gryzieniem i przełykaniem. W efekcie pogłębia się niechęć do jedzenia, a organizm zaczyna słabnąć. Na dodatek u osób unieruchomionych często spotyka się zaparcia. Dlatego tak ważne jest, aby dieta chorego seniora była zróżnicowana, bogata w błonnik i białko. Zwróć uwagę na lekkostrawność posiłków. Nie powinny one powodować wzdęć i obciążać układu pokarmowego. Lepiej więc wyeliminować z menu potrawy smażone, tłuste i bardzo słodkie. Należy też chronić organizm seniora przed odwodnieniem. Nawet jeśli podopieczny nie chce pić, co jakiś czas zaproponuj mu łyk wody lub słabej herbaty. Dobrym sposobem jest zaopatrzenie się w kubek z rurką lub specjalnym „dzióbkiem”, który ułatwi osobie starszej picie.
Podczas przygotowywania posiłków uwzględnij możliwości seniora. Jeśli ma poważne problemy z połykaniem, podawaj dania rozdrobnione albo w formie papki. Zawsze zwracaj uwagę na to, czy podopieczny jest w stanie pogryźć lub połknąć to, co mu podajesz. Przed jedzeniem podnieś go do pozycji siedzącej lub półsiedzącej, żeby zapobiec zakrztuszeniu. Zachęcaj seniora do samodzielnego jedzenia, jeśli tylko jest w stanie to robić. A jeżeli musisz go karmić, nakładaj na łyżkę lub widelec niewielkie, łatwe do połknięcia kęsy jedzenia. Nie pospieszaj chorego; pozwól mu jeść w swoim tempie.
Opieka nad osobą leżącą: higiena i aktywność
Aby chory podopieczny czuł się dobrze, należy zadbać o jego higienę i pielęgnację. Utrzymywanie czystości ciała pomaga zapobiegać odleżynom i zakażeniom, a także poprawia nastrój i samopoczucie seniora. Dobrze jest więc zwrócić uwagę na to, aby jak najczęściej (nawet co 1-2 godziny) zmieniać pozycję, w jakiej leży podopieczny. W ten sposób zapobiegniesz nadmiernemu uciskowi na różne części ciała. A to ważne, gdyż długotrwałe uciskanie powoduje zahamowanie dopływu krwi do tkanek, co skutkuje odleżynami. Oprócz tego ważne jest systematyczne mycie skóry, jej dokładne osuszanie, oklepywanie, nacieranie i nawilżanie. Mycie należy przeprowadzać dwa razy dziennie, zwłaszcza latem. Używaj do tego miękkiej gąbki albo myjki, a także gazików do przemywania oczu. Ręcznik powinien być delikatny. Pamiętaj, żeby mycie wykonywać spokojnie, z cierpliwością i poszanowaniem dla intymności seniora. A jeżeli jest on w stanie poradzić sobie z jakąś czynnością samodzielnie, pozwól mu na to.
Drugą ważną kwestią jest aktywność. Opiekunka osoby starszej leżącej powinna zachęcać ją do ćwiczeń – oczywiście odpowiednich do możliwości i stanu zdrowia. Dzięki temu senior uniknie wielu problemów z układem mięśniowym czy kostno-stawowym. Poprawi się też praca serca, funkcjonowanie organizmu i samopoczucie. Jeżeli więc lekarz zezwolił podopiecznemu na wstawanie z łóżka, dopilnuj, aby nie przebywał w nim przynajmniej przez 1-2 godziny dziennie. Gdy natomiast chory musi leżeć, postaw na łatwe ćwiczenia izometryczne. Będą to wszelkie skręty i zgięcia odcinka szyjnego kręgosłupa, a także podnoszenie kończyn i zginanie ich. Warto też pobudzić mięśnie do pracy masażami czy ściskaniem w dłoniach gumowych przedmiotów.
Opiekunka osoby starszej musi też pamiętać o sobie
Wiele z nas, skupiając się na dbaniu o zdrowie leżącego podopiecznego, zapomina o własnym. A przecież opieka nad osobą niepełnosprawną to ciężka, fizyczna praca. Warto więc znaleźć czas na odpoczynek i na własne, relaksujące aktywności. Pomoże Ci to odzyskać równowagę psychiczną po ciężkim dniu. Pamiętaj również o ergonomii pracy. Podczas przenoszenia, podnoszenia czy obracania seniora zawsze uginaj nogi w kolanach. Wykorzystuj wszystkie sprzęty, które udostępnia Ci pracodawca – nawet, jeśli wydaje Ci się, że dasz radę sama. Nie ryzykuj przecenienia swoich możliwości. Tylko opiekunka, która jest w pełni sił fizycznych i psychicznych, może dobrze opiekować się leżącym seniorem.