Z pewnością wiesz, jak złożoną kwestią jest opieka nad seniorem. O podopiecznego trzeba zadbać w wielu aspektach: pilnować, by zdrowo jadł, dbał o siebie i dobrze się czuł. Jednym z najważniejszych elementów opieki nad starszą osobą jest higiena. Czyste ciało to klucz do zdrowia i dobrego samopoczucia podopiecznego. Niestety, zdarza się, że na skutek chorób czy ograniczeń fizycznych senior nie chce dbać o higienę. Jak sobie z tym poradzić? I dlaczego opieka higieniczna jest tak istotna w Twojej codziennej pracy?
Starzenie organizmu a opieka nad seniorem
Proces starzenia wpływa na cały organizm. Ciało staje się coraz słabsze, a przewlekłe choroby i dolegliwości zniechęcają do podejmowania codziennych wyzwań. Podopieczny może skarżyć się na brak sił, mieć problemy z równowagą, wolniejsze ruchy czy kłopoty ze słuchem lub wzrokiem. Dlatego zwykłe codzienne czynności, jak mycie zębów, prysznic czy ubieranie się, trwają dłużej. Na dodatek wiele osób starszych, ze względu na stan zdrowia, cierpi na przykre dolegliwości. Mowa tu chociażby o infekcjach skóry i dróg moczowych, a także o odleżynach. Ból może utrudniać wzięcie prysznica czy wykąpanie się. Także osoby chore na demencję czy Alzheimera niechętnie korzystają z łazienki. W żadnej z tych sytuacji nie można zmuszać podopiecznego do kąpieli. Nie należy go też zawstydzać czy wyśmiewać, ale raczej zachęcać. Postaw na rozmowę – mów o tym, co zamierzasz zrobić i gdzie zaprowadzić seniora. Unikaj wykonywania czynności toaletowych w milczeniu i pośpiechu. Zamiast tego zapytaj: „Czy chciałaby Pani najpierw umyć zęby, czy może głowę?” Daj seniorowi czas na odpowiedź, a jeśli trzeba, wytłumacz, dlaczego codzienna higiena jest tak ważna.
Jakie korzyści płyną z codziennej higieny?
Dbanie o higienę to podstawa – jest ona jednym z najważniejszych aspektów opieki nad seniorem. Pozwala zadbać o dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne. Co dają tak proste, codzienne czynności, jak umycie zębów czy rąk?
- Zdrowie fizyczne: przede wszystkim zdrowa skóra, utrzymana w dobrej kondycji. Mycie rąk, a także głowy i całego ciała zmniejsza ryzyko infekcji i różnych problemów zdrowotnych. Niezwykle istotna jest higiena jamy ustnej. Często to od procesów zapalnych zębów i dziąseł zaczynają się kłopoty ze zdrowiem całego organizmu.
- Poczucie komfortu: czysta skóra, paznokcie i włosy wpływają pozytywnie na samopoczucie. Osoba starsza myśli o sobie lepiej – jest zadbana, może wyjść do ludzi, spotkać się z rodziną czy sąsiadami. W ten sposób zwiększa się jej poczucie wartości.
- Mniejsze ryzyko chorób: codzienne mycie jest najlepszą profilaktyką sezonowych chorób i zakażeń. Mycie rąk przed jedzeniem lub po powrocie ze spaceru zapobiega namnażaniu się drobnoustrojów, które mogą wywołać infekcję. Regularna kąpiel i prysznice zmniejszają ryzyko odleżyn i chorób skóry – jest to istotne zwłaszcza w przypadku osób unieruchomionych.
- Aktywność społeczna: jak wcześniej wspomnieliśmy, zadbana osoba starsza z większą chęcią wychodzi z domu. Chętniej spotyka się ze znajomymi i rodziną, przyjmuje zaproszenia na ważne wydarzenia. Czystość ciała pomaga seniorowi czuć się dobrze, co przekłada się na jakość życia społecznego.
Prawidłowa, codzienna higieniczna opieka nad seniorem pomaga więc utrzymać go w zdrowiu, ułatwia leczenie i rehabilitację, chroni przed chorobami, wzmacnia fizycznie, psychicznie i umysłowo oraz tworzy dobre nawyki.
Higieniczna opieka nad seniorem: zasady
Jak dbać o higienę podopiecznego? Przede wszystkim trzeba się upewnić, że otoczenie jest przystosowane do jego potrzeb. Być może w łazience trzeba będzie zamontować uchwyty, a do wanny włożyć matę antypoślizgową. Sprawdź, czy wszystkie kosmetyki do mycia są łatwo dostępne. Szampon, pasta do zębów i mydło powinny znajdować się w zasięgu ręki Twojej i seniora. Podczas mycia bądź obok i asystuj. Niektóre osoby starsze są samodzielne, inne potrzebują mniejszego lub większego wsparcia. Bierz pod uwagę życzenia i preferencje podopiecznego i każdą czynność wykonuj z szacunkiem dla jego prywatności. Podczas kąpieli sprawdzaj stan skóry seniora, zwłaszcza w miejscach narażonych na odleżyny czy otarcia. Jeśli zauważysz coś niepokojącego, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem lub Pflegedienst. Dopilnuj też, żeby podopieczny regularnie mył zęby i używał nici dentystycznej. Porozmawiaj z jego rodziną o regularnych wizytach u dentysty.
Kąpiel to nie wszystko
Dbanie o higienę odbywa się także poza łazienką. Jej elementem jest chociażby czyste ubranie. Opiekunka seniora powinna więc zapewnić mu odpowiednią, wygodną i wypraną odzież. Niech będzie łatwa do zdjęcia i założenia i jak najlepiej dostosowana do potrzeb osoby starszej. Drugim aspektem higieny jest… aktywność fizyczna. Codzienny ruch wpływa pozytywnie na samopoczucie seniora, co może przełożyć się na dbanie o czystość ciała. Staraj się więc zachęcać go do codziennych spacerów lub spokojnej gimnastyki. Niech samodzielnie wybierze aktywność, która sprawi mu radość. I przede wszystkim upewniaj podopiecznego, że jesteś obok i w razie potrzeby zawsze mu pomożesz. A jeśli jest taka potrzeba, zorganizuj dodatkowe wsparcie.
Opieka nad starszą osobą to nie tylko gotowanie, pomaganie jej w poruszaniu się pod domu czy organizowanie czasu wolnego. To przede wszystkim dbanie o zdrowie seniora – a w ten schemat idealnie wpisuje się opieka higieniczna. Utrzymanie ciała w czystości przekłada się na inne aspekty życia. Podopieczny staje się pewniejszy siebie, chętniej spotyka się z ludźmi, a jego odporność na infekcje wzrasta. Biorąc to wszystko pod uwagę, można śmiało stwierdzić, że higiena seniora jest najważniejszym elementem pracy w opiece w Niemczech.