Opiekunka osoby starszej pracująca za zachodnią granicą ma do wykonania wiele ważnych zadań. To ona zajmuje się podopiecznym, dba o jego komfort, higienę i dobre samopoczucie. Najważniejszą jej rolą nie jest jednak fizyczna opieka w Niemczech, ale dotrzymywanie seniorowi towarzystwa. Wiąże się z tym przede wszystkim rozmowa. Czasami, ze względu na schorzenia podopiecznego, trudno nawiązać z nim kontakt. Jak zatem rozmawiać z osobą starszą? Co powinno być ważne dla opiekunki?
Opieka w Niemczech a bariera językowa
Aby nawiązać rozmowę z niemieckim podopiecznym, trzeba najpierw poznać jej język. Oczywiście w Niemczech zdarzają się starsze osoby mówiące po polsku, ale jest to dość rzadko spotykana umiejętność. Praca w niemieckiej opiece bez języka jest więc praktycznie niemożliwa. Okazuje się też, że nie wystarczy znać niemiecki, by dobrze posługiwać się nim w rozmowie. Często opiekunowie, którzy potrafią recytować słówka i reguły gramatyczne z pamięci, podczas dialogu radzą sobie dużo gorzej. Winowajcą jest tutaj bariera językowa. Nazywa się tak psychiczny dyskomfort, który odczuwamy, gdy trzeba powiedzieć coś w obcym języku. Obawiamy się, że popełnimy błąd, wstydzimy się odezwać. Unikamy więc mówienia, co pogłębia problem z nawiązywaniem kontaktów. Tworzy się więc błędne koło, z którego trudno uciec.
Jak rozwiązać ten problem? Uświadom sobie, że nikt nie wymaga od Ciebie perfekcyjnej znajomości języka niemieckiego. Nawet jeśli pracujesz jako opiekunka osób starszych w Niemczech od kilku lat, masz prawo czegoś nie wiedzieć. Co więcej, jeżeli popełnisz błąd, to otoczenie nie tylko Cię nie wyśmieje, ale naprowadzi na właściwe rozwiązanie. Błędy nie przeszkadzają też w odbiorze zdania – rozmówca prawdopodobnie zrozumie, co chciałaś mu przekazać. Jeżeli zatem masz okazję do rozmowy po niemiecku, korzystaj z niej i rozwijaj umiejętności językowe. Ułatwi Ci to budowanie relacji z podopiecznym.
Agencje zatrudniające opiekunki w Niemczech wymagają różnego poziomu znajomości języka. W niektórych ofertach pracy jest to niemiecki komunikatywny, w innych dobry albo bardzo dobry. Często od umiejętności opiekunki zależy też wysokość wypłaty. Jeżeli czujesz, że opieka w Niemczech jest zajęciem dla Ciebie, ale nie znasz języka, możesz nauczyć się go razem z nami. W Agencji Veritas mamy darmowe lekcje niemieckiego dla opiekunek w formie łatwo przystępnych filmów.
Dopasowanie komunikatu do stanu zdrowia seniora
Podopieczni to zwykle osoby w podeszłym wieku. Wielu z nich ma problemy ze słuchem wynikające z chorób albo starzenia się organizmu. Niekiedy pogarszają się też zdolności poznawcze seniora, jak pamięć, umiejętność logicznego myślenia czy szybkość reakcji. Wszystkie te elementy mogą utrudniać komunikację z osobą starszą, co nierzadko rodzi frustrację u obu stron. Warto mieć na uwadze, że nie porozmawiasz z podopiecznym tak samo, jak ze swoją rówieśniczką. Dobrze jest pamiętać o kilku zasadach, które ułatwią kontakt z seniorem. Oto one:
- Mów powoli i wyraźnie, ale z wyczuciem. Traktuj podopiecznego jak równorzędnego rozmówcę.
- Unikaj krzyku i przesadnie podniesionego tonu.
- Używaj prostych, zrozumiałych zdań.
- Jeśli skończysz wypowiedź, zrób dłuższą pauzę. To pozwoli seniorowi ją zrozumieć i się do niej odnieść.
W kontakcie z podopiecznym zwracaj uwagę na mimikę twarzy i mowę ciała. Pamiętaj, że senior może nie dosłyszeć części Twojej wypowiedzi, natomiast gesty zauważy od razu. Dlatego podczas rozmowy z osobą, która ma poważne problemy ze słuchem albo zmaga się z chorobą otępienną, postaw na gestykulację. Stań przed podopiecznym, ilustruj ruchami to, co mówisz, a także (w miarę możliwości) zredukuj rozpraszacze i źródła hałasu.
Skuteczna opieka w Niemczech opiera się na komunikacji
Podczas rozmowy z seniorem zadbaj o spokojną atmosferę. Napięcie czy podenerwowanie nie będą dobrymi doradcami. Bądź świadoma ograniczeń swojego podopiecznego. Być może ma kłopoty z pamięcią i z coraz większym trudem przypomina sobie słowa? Zaakceptuj to i nie oczekuj poprawy sytuacji. Istnieje duże ryzyko, że nigdy już do niej nie dojdzie. A jeżeli okażesz osobie starszej brak zrozumienia, pogłębisz w niej złość i frustrację. W rezultacie atmosfera może się znacznie pogorszyć, a szansa na zbudowanie przyjacielskiej relacji spadnie niemal do zera. Dlatego jeśli widzisz, że podopieczny mówi wolno, nie może przypomnieć sobie potrzebnych słów lub powtarza kilka razy to samo – pozwól mu na to. Uzbrój się w cierpliwość i odpowiadaj spokojnie na te same pytania. Traktuj go tak, jak sama chciałabyś być traktowana: z szacunkiem i bez zawstydzania.
Nawiązanie dialogu z chorym podopiecznym nie jest proste. Trzeba pamiętać o kilku ważnych, wymienionych wyżej zasadach. Przede wszystkim, jeśli wciąż ogranicza Cię bariera językowa, dobrze będzie postarać się ją zwalczyć. Po drugie, podczas rozmowy z seniorem dopasuj swój styl wypowiedzi do jego możliwości – zarówno zdrowotnych, jak i intelektualnych. Zwróć też uwagę na atmosferę spotkania: niech będzie pozytywna i spokojna, a przy tym pełna szacunku dla drugiej strony. Nie zapominaj, że opieka w Niemczech to przede wszystkim dialog. Jeżeli dobrze dogadujesz się z podopiecznym, a on czuje się z Tobą bezpiecznie, Wasza współpraca będzie układać się pomyślnie.